M.V.

Dio dokapitalizacije Regionalnog vodovoda preko računa u Prvoj banci

Dok je državni Regionalni vodovod tokom 2009. godine, inače glavne godine za izgradnju vodovoda na crnogorskom primorju, imao problema sa dobijanjem novca sa računa otvorenog u Prvoj banci, u narednoj 2010. u završetak investicije se uključila Vlada, koja je garantovala za kredit od sedam miliona eura tom preduzeću i takođe obavezala Investiciono razvojni fond (IRF) da putem dokapitalizacije u njega "upumpa“ još dva miliona eura, saopšteno je iz Akcije za socijalnu pravdu (ASP).

Kako se naglašava u saopštenju, ceh vraćanja kredita od sedam miliona, ali i svih dokapitalizacija Regionalnog vodovoda od strane IRF (danas Razvojna banka) na kraju se vratio Vladi i pao na teret poreskih obveznika.

"To pokazuje dio istraživanja Akcije za socijalnu pravdu koje je fokusirano na ulogu pojedinih državnih kompanija i fondova u 'pomoći' Prvoj banci kako bi izbjegla finansijski krah. ASP je ranije objavila dio istraživanja da je u ključnoj godini spašavanja Prve banke račun Regionalnog vodovoda kod te banke nenamjenski korišten (nedozvoljeno polaganje depozita), a isplate za gradnju vodovoda zbog nelikvidnosti banke su kasnile i državna firma pala je u ugovornu docnju prema pojedinim izvođačima radova.  Riječ je o računu takozvanog domaćeg učešća, na koji je uplaćivan novac iz Državnog trezora za gradnju primorskog vodovoda. Novac uplaćen Regionalnom vodovodu u martu 2009. godine poslužio je Prvoj banci da vrati prvu ratu državnog kredita, a način vraćanja te rate i danas se u javnosti označava kontroveznim", dodali su u saopštenju.

Primorski vodovod je shodno prvobitnom planu trebalo da bude završen 2009. godine, koja je bila godina velike finansijske krize u zemlji, ali je svečano pušten u rad tek na ljeto 2010. godine, dok su isplate izvođačima radova nastavljene i nakon formalnog okončanja radova, ukazuje se. 

"U julu 2010. godine je Regionalni vodovod sa Erste bankom zaključio ugovor o kreditu od sedam miliona eura radi finansiranja regionalnog sistema vodosnabdijevanja, uz varijabilnu kamatnu stopu od 6,5 odsto plus šestomjesečni Euribor, uz rok otplate od 120 mjeseci i grejs period od 24 mjeseca, ali nije mogao da vrati kredit", istaknuto je.

"Preduzeće nema dovoljno sredstava za izmirenje obaveza. Kao rezultat toga Vlada je preuzela kredit odobren od strane Erste banke od sedam miliona“, navodi se u finansijskim dokumentima preduzeća iz naredne godine...

Vlada je kredit konvertovala u svoj kapital u preduzeću, ocijenjeno je.

"Putem dokapitalizacija ovog budvanskog preduzeća od strane Fonda za razvoj (kasnije IRF) je „upumpano“ još nepunih osam miliona eura za gradnju primorskog vodovoda, a tu sumu će od početka ove godine u deset godišnjih rata vratiti poreski obveznici. Podaci ASP-a pokazuju da je marta 2008. godine između Regionalnog vodovoda i tadašnjeg Fonda za razvoj, shodno zaključku Vlade, potpisan protokol o trajnom ulogu Fonda u ovo javno preduzeće u iznosu od 5,4 miliona eura, koje je trebalo uplatiti tokom te godine, a kako bi se dijelom finansirala gradnja primorskog vodovoda. Međutim, krajem 2010. godine Vlada je donijela novi zaključak da Fond za razvoj, koji se u međuvremenu mijenja u IRF, sa dva nova miliona dokapitalizuje Regionalni vodovod, što je novac koji je uplaćen na račun domaćeg učešća za gradnju primorskog vodovoda u Prvoj banci", navedeno je u saopštenju ASP-a.

Vlada je zaključkom iz aprila 2018. preuzela ulog IRF-a od 7,4 miliona i dodatnih oko 533 hiljada, po osnovu raspodjele dobiti za 2008. i 2009. godine, dodali su.

"Ovaj zaključak rezultirao je potpisivanjem Ugovora o prenosu novčanog udjela u oktobru 2021. između IRF-a i tadašnjeg Ministarstva finansija, a kojim će vlada od ove godine početi da isplaćuje ulog IRF. Do danas niko od odgovornih nije postavio pitanje uzročne veze između kašnjenja u plaćanjima sa računa domaćeg učešća za gradnju regionalnog vodovoda, naročito tokom većeg dijela 2009. godine, stvarnog priliva novca na taj račun, sa koliko kašnjenja je novac isplaćivan u odnosu na ono što su bili radovi na terenu i ispostavljene situacije izvođača radova, te da li je to i u kojoj mjeri uticalo na kasnije kreditno zaduženje kod Erste banke i novu dokapitalizaciju od IRF. Od državne pomoći Prvoj banci te 2009. godine i otpatom garancija za Kombinat aluminijuma Podgorica, koja je ubrzo uslijedila, počeo je začarani krug zaduživanja zemlje, koja se iz njega nikada nije izvukla, već su zaduživanja samo uvećavana", piše u saopštenju.