Insajder [ M.V. ]

Hamburg važna luka za šverc kokaina i balkanske grupe

Tržište droge u Evropi apsolutno cvjeta, što je u intervjuu za “Svet i mi” prije dvije nedjelje rekao i glavni naučni analitičar u Agenciji Evropske unije za droge Loran Lanijel. A, droge koje su najviše u upotrebi u Evropi su kanabis i kokain. Glavni izvor te droge za evropsko tržište je Južna Amerika, a najvažnije tačke za dopremanje kokaina su velike evropske luke poput Antverpena i Hamburga. Koliko je luka u Hamburgu važna za šverc droge pokazuje podatak da je 80 odsto kokaina zaplijenjenog u Njemačkoj u 2023. - zaplijenjeno u Hamburgu i to 34 tone. Hamburg je daleko od Balkana, i ta ruta za šverc nije veliki izvor droge za naš region, međutim dio krijumčara kokaina u toj sjevernonjemačkoj luci je porijeklom iz zemalja Zapadnog Balkana. O tome kakvu ulogu igraju ljudi sa Balkana u švercu droge preko Hamburga, istraživao je Saša Đorđević iz Globalne inicijative za borbu protiv transnacionalnog organizovanog kriminala.

U posljednjih nekoliko godina, u lukama poput Hamburga zabilježen je veliki skok zapljene kokaina.

“Ovaj skok je išao paralelno sa informacijama koje su evropske policije dobijale razbijanjem enkriptovanih komunikacijskih mreža,” objašnjava Saša Đorđević.

Na Balkanu, to su uglavnom platforme poput Sky CC, Encrochat, Anom ili Ghost, čiji su podaci omogućili policiji bolje razumijevanje i efikasnije djelovanje protiv krijumčara.

Istovremeno, povećana je i proizvodnja u zemljama Latinske Amerike, kao i potražnja u Evropi, što potvrđuje i posljednji izvještaj Kancelarije Ujedinjenih nacija za borbu protiv droga. Međutim, situacija se promijenila početkom 2024. godine.

“Zaplijene su preusmjerene ka sekundarnim i manjim lukama u Evropi, a krijumčari sada često spuštaju kokain na otvorenom moru blizu obale, gdje ga preuzimaju drugi brodovi. Na primjer, u Holandiji je zaplena kokaina smanjena za 40% u 2024. u odnosu na 2023. godinu,” ističe Đorđević.

Hamburg, iako nije najzapadnija luka u Evropi niti najbliža izvoru droge, postao je ključno čvorište za transport kokaina. Razlog za to je kombinacija velikog tržišta, položaja luke kao treće po prometu u Evropi, ali i složenosti pravosudnog sistema Njemačke, koji, iako jak, nije imun na korupciju. Đorđević podsjeća da je 80% kokaina zaplijenjenog u Njemačkoj pronađeno upravo u Hamburgu. “Hamburg je važan i za balkanske grupe. Postojale su ustaljene rute koje su išle i ka Frankfurtu, gdje su hrvatski kriminalci organizovali distribuciju manjih količina kokaina kolima,” navodi on.

Pored domaćih kriminalaca, u Njemačkoj su često uključeni i državljani arapskih zemalja, Turske, ali i sa Balkana. Zvanični podaci ukazuju da su državljani Albanije i Srbije među top pet nacija osumnjičenih za organizovani kriminal.

“Na Balkanu je percepcija da su Albanci u Hamburgu duže prisutni nego ljudi iz drugih bivših jugoslovenskih zemalja,” dodaje Đorđević.

Krijumčarski lanac je podijeljen na tri nivoa: lideri grupa koji naručuju drogu iz Latinske Amerike, brokera koji organizuju prihvat i distribuciju, i lokalnih izvođača radova.

“Balkanske grupe su specijalizovane u posljednjih 20 do 30 godina za dovlačenje kokaina brodovima i dalju distribuciju kamionima i kolima. Albanci su često ključna karika u izvlačenju kokaina iz luke,” pojašnjava Đorđević.

Uključivanje ljudi sa Balkana u ovaj lanac može se povezati sa migracionim talasima iz osamdesetih i devedesetih godina. Albanci su ranije putovali u sjevernu Njemačku, dok su državljani bivše Jugoslavije češće birali skandinavske zemlje ili Austriju. Ratovi i ekonomske krize tokom 90-ih i 2000-ih dodatno su ubrzali uključivanje ovih grupa u krijumčarenje. Danas su ljudi koji učestvuju u tim aktivnostima uglavnom mladi, što potvrđuju i nedavne analize komunikacija na mrežama poput Sky CC.

Globalni podaci Kancelarije Ujedinjenih nacija za 2023. pokazuju da narkotike koristi 316 miliona ljudi, što je za 20% više nego 2012. godine. Najviše se koristi marihuana (244 miliona korisnika), a slijede opioidi, opijati, amfetamini, kokain i ekstazi. Na Zapadnom Balkanu, istraživanje Agencije Evropske unije za droge ukazuje da je marihuana najzastupljenija droga (42%), zatim benzodiazepini bez recepta (22%), i kokain (21%). Samo 3% ispitanika obratilo se za pomoć u kontroli ili prestanku upotrebe.