Ljiljana Vukotić [ Radio CG ]

Omaž Borki Pavićević

Umjetnica aktivizma, pjesnikinja otpora

Povodom obilježavanja pet godina od smrti istaknute dramaturškinje i gradjanske aktivistkinje Borke Pavićević, Matica crnogorska organizovala je sinoć u Herceg Novom program pod nazivom „Zašto i zato- Borka Pavićević , veče sa prijateljima“.Uz promociju posthumno objavljene knjige „Glava u torbi II“ o prijateljstvu sa Borkom , njenom životu i djelu govorili su Ljiljana Dufgran, publicistkinja i nekadašnja predsjednica švedskog Pen Centra, rediteljka Radmila Vojvodić, prof Janko Ljumović, režiser Želimir Žilnik i književnik Nedzad Ibrahimović.

Nasljeđe Borke Pavićević dramaturškinje i građanske aktivistkinje u polju kulture, publicistike, civilnog društva i aktivizma čini je jedinstvenom personom, kako u jugoslovenskom, tako i postjugoslovenskom kontekstu.Omaž Borki organizovan je u Herceg Novom , gradu koji je voljela i koji je godinama bio njena važna adresa- podjsetio je domaćin večeri Janko Ljumović: „Herceg Novi i Belavista su ostali zapisani u Borkinim kolumnama. U kolumni „Belavista“iz 2013. piše o trenucima kada čuje muziku iz Muzičke škole ,koja je nekada bila Učiteljska škola , „i tada , vidim moju majku Sonju koja sa ostalim učenicima dolazi iz Kotora na biciklu...“-napisala je u kolumni.

Borkina prijateljica i saborkinja još od studentskih dana, publicistkinja Ljiljana Dufgran koja decenijam živi i radi u Švedskoj , gdje je bila i predsjednica švedskog Pen centra, inicirala je objavljivanje drugog dijela knjige eseja „Glava u torbi“ : „Borka mi je bila jedna od rijetkih ljudi sa kojima sam mogla da pričam o svemu i da mi ona popunjava sve praznine i nedostake , nešto što nijesam mogla u medijim da pročitam, naročito tokom devedestih , kada je nastao taj vakuum.“

Rediteljka Radmila Vojvodić prisjetila se prijateljstva i saradnje na predstavi „Evrimen Djilas“ i Borkine recenzije tekasta „Princeza Ksenija od Crne Gore“, ali i značaja njenog aktivizma:“Ona je bila neka vrsta umjetnice aktivizma, pjesnikinja otpora,akcije ... Tako isto i u teatru...ona dramaturški radi tako što traži goruću aktuelnost u dramskom djelu , ne zanemarujući nikada ono što je neki mikrokosmos umjetničkog djela“.

Reditelj Želimir Žilnik, koji je sa Borkom drugovao skoro 50 godina osvrnuo se na ogromnu energiju i na njen finalni angažman u Centru za kulturnu dekomnataminaciju:“To je bila jedna institucija koja je počela sa kulturom i vezama sa vrhunskim , nekompromitovanim intelektualcima , koji su se žrtvovali u antiratnim aktivnostima...ona je radila satima, svaki dan se dogadjalo po nekoliko stavri , gostovanja, nezavisnih grupa.. Na svoja ledja je u jednom momentu natovarila ogroman teret borbe protiv te sramote koju smo živjeli,gdje je sa jedne strane bio politički aparat kao generalštab tog bratoubilačkog rata , a sa druge strane uplašeni i unezvereni ljudi su mogli u CZKD da nadju jedno ostrvo sigurnosti , gdje se osjećala i neka sloboda i hrabrost da se ne krene za ruljom , da se ne krene za najgorima.“

Književnik Nedzad Ibrahimović iz Tuzle upoznao je bliže Borku Pavićević prilikom pobune gradjana u njegovom gradu, koju je Borka Pavićević podržala:“Borka nije bila tip ljudi koji se busaju i govore ja sam heroina..ona je zapravo bila TO...živjela je taj otpor.. svi oko nje su vidjeli da je ona istinska heroina“.

Borka Pavićević radila je u više beogradskih pozorišta, objavila je nekoliko knjiga eseja i kolumni , dobitnica je značajnih svjetskih i evropskih nagrada za mir i kulturu , te ordena legije časti Republike Francuske.