Katarina Janković

Problemi uočeni kroz primjenu strategije

Jedan od 12 graničnih prelaza ispunjava uslove za fitosanitarnu kontrolu

Na 12 graničnih prelaza na kojima se vrši veterinarska i fitosanitarna kontrola, samo jedan granični prelaz ispunjava uslove za sprovođenje ovih kontrola i ovom problemu u narednom periodu treba posveti naročitu pažnju. To piše u strategiji integrisanog upravljanja granicom 2025. –2028. godine koju je uradilo Ministarstvo unutrašnjih poslova.

Naglašavaju da je jedno od mjerila za zatvaranje pregovora u poglavlju 12 da Crna Gora mora obezbjediti sprovođenje službenih kontrola u skladu sa EU pravilima. Ističu i da će uskoro na graničnim prelazima Božaj, Kula i Aerodrom u Golubovcima biti izgrađeni objekti u kojima će se raditi adekvatna kontrola.

"To znači ispunjenost uslova za vršenje veterinarske i fitosanitarne kontrole na graničnim inspekcijskim mjestima (GIM), imajući u vidu da će, nakon pristupanja Crne Gore EU, to biti spoljna granica EU. Dakle, ispunjenost propisanih uslova u pogledu infrastrukture, opreme i vršenja kontrole na graničnim prelazima gdje se vrši veterinarska i fitosanitarna kontrola i razvoj informacionih sistema koji omogućava povezivanje svih segmenata kontrola", navodi se u strategiji.

Projektom „EU za podršku poljoprivrednom sektoru u Crnoj Gori”, čiji je jedan od korisnika Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, sprovode se aktivnosti koje, između ostalih, podrazumijevaju projektovanje, izgradnju i nadzor graničnih inspekcijskih mjesta (GIM).

Projekat je otpočeo u decembru 2022. godine i svi ugovori moraju biti potpisani do kraja 2025. godine.

"Granični prelazi na kojima će biti izgrađeni GIM-ovi, obuhvataju granične prelaze Božaj, Kula i Aerodrom u Golubovcima. Za granični prelaz Božaj dobijeni su Urbanističko – tehnički (UT uslovi) od Opštine Tuzi. Tenderska procedura za izbor projektanta ovih objekata je završena i, nakon nekoliko zahtjeva za korekciju od strane Delegacije EU u Crnoj Gori, očekuje se u prvoj polovini oktobra 2024.godine odobravanje evaluacionog izvještaja, a nakon toga i potpisivanje ugovora za izgradnju. Kompletiranje tendera za izgradnju objekta očekuje se u drugoj polovini 2025. godine, nakon čega će uslijediti izgradnja objekata", istaknuto je u dokumentu.

Prioritetne aktivnosti u narednom periodu se odnose na dalje ispunjavanje evropskih i šengenskih standarda u infrastrukturnom, zakonodavnom i administrativnom pogledu na svim graničnim prelazima sa susjednim državama, te obezbjeđenje vršenja službenih kontrola u skladu sa EU pravilima u ovoj oblasti i razvoj informacionih sistema koji omogućava povezivanje svih segmenata inspekcijskih kontrola.

Strategija integrisanog upravljanja granicom za period 2025-2028. godina osnovni je planski dokument u oblasti integrisanog upravljanja granicom (IUG), kojim se utvrđuju ciljevi i prioriteti u ovoj oblasti sa razvojnim specifičnostima, način njihovog ostvarivanja, međusobni odnosi i aktivnosti organa državne uprave i drugih nosilaca aktivnosti u ovoj oblasti koji su uključeni u sprovođenju Strategije.

Efikasna primjena strategije integrisanog upravljanja granicom 2020-2024. godina, bila je od značaja za usaglašavanje sa evropskim sistemom bezbjednosti, jačanje sposobnosti Crne Gore za preuzimanje obaveza koje proizilaze iz članstva u Evropskoj uniji, realizaciju privremenih mjerila za zatvaranje poglavlja 24 - Pravda, sloboda i bezbjednost, te za ispunjavanje određenih preduslova za pristupanje Šengenskom prostoru, imajući u vidu da je kontrola i zaštita državne granice ključni izazov u procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji.