Tufik Softić

Urušava li se nedodirljivost "Euroasfalta" i logistike?

Specijalno državno tužilaštvo (SDT), kako nezvaničnio saznaje Portal RTCG, prikuplja podatke u vezi sa prijavama koje su ranije podnijete protiv bosanske firme “Euroasfalt” i nekih funkcionera crnogorskih bivših vlasti, u vezi sa probijanjem tunela kroz Bjelasicu i izgradnjom puta Berane-Kolašin.

Javnosti nije nepoznato da je cijena ovog projekta zbog velikog kašnjenja sa ugovorenih 34,6 miliona narasla za još najmanje 20, i to bez PDV, kojeg se država Crna Gora odrekla.

“Posao je dodijeljen sarajevskoj firmi „Euro asfalt“, sa kojom je tadašnji ministar saobraća-ja Osman Nurković, neposredno po stupanju na tu funkciju, potpisao ugovor krajem 2016. godine. Čitav posao, ugovoren po FIDIC pravilima, dogovoren je dok je ministar saobraćaja bio funkcioner Socijaldemokrata Ivan Brajović", kazali su ranije iz Akcije za socijalnu pravdu (ASP).

Iz ASP još ranije su ukazivali da SDT u istrazi ovog kontroverznog posla treba da se posebno pozabavi ugovorima o kreditu i prikupi saznanja predstavnika banaka i konsultanata uključenih u ugovaranje kreditnih i izvođačkih aranžmana, uz ostala neophodna vještačenja od pravne i ekonomske struke.

U martu 2022. godine Odjeljenje za borbu protiv korupcije Ministarstva kapitalnih investicija (MKI) na čijem čelu je u to vrijeme bio Mladen Bojanić dostavilo je tadašnjoj vršiteljki dužnosti Vrhovnog državnog tužilaštva Maji Jovanović dvije informacije o sumnjama o postojanju krivičnih djela u vezi sa poslovanjem bosanske firme “Euroasfalt”, koja u Crnoj Gori još iz vremena bivših vlasti imala velike građevinske poslove.

Iz tog odjeljenja su sumnjali da su bivši ministar saobraćaja Osman Nurković i tadašnji direktor Uprave za saobraćaj Savo Parača koristili svoj položaj za zaključivanje i realizaciju složenog infrastrukturnog projekta iako je od samog početka realizacije projekta bilo jasno da se neće i ne može realizovati u ugovorenim rokovima i uz dogovoreni iznos novca.

Prolongiranje roka za završetak radova ranije su uslovile podzemne vode koje su se po-javljivale nekoliko puta tokom izgradnje tunela. Bez sumnje, tunel Vranjak je bio najkompleksniji i najzahtjevniji građevinsko-saobraćajni objekat na izgradnji puta od Berana do Kolašina, preko planine Bjelasice.

Cjelokupni projekat kojim je skraćen put između Berana i Kolašina je finasiran iz kredita Evropske banke za obnovu i razvoj.

Crnogorsko Specijalno državno tužilaštvo mnogo ranije je otvorilo izviđaj kojim bi bilo ispitano poslovanje firme ''Euroasfalt'' iz Sarajeva u Crnoj Gori, gde je za tri godine, za vrijeme dok je ministar bio Osman Nurković, dobila poslove vrijedne više od 60 miliona evra, ali se ne zna šta je bilo sa tim izviđajem.

Prvu dionicu puta, od Berana do Lubnica, u dužini od 13 kilometara prije više dvanaest godina gradila je kompanija “Bemaks”.

Ta kompanija je istovremeno na toj trasi gradila male hidroelektrane, otkupivši većinski paket akcija fime “Hidroenergija Montenegro”, kojih trenutno ima sedam.

“Bemaks” je iskoristio da, gradeći put, o državnom trošku za svoje potrebe u trup puta ugradi cijevi za male hidro-elektrane, u dužini od čak 13 kilometara.

Za taj poduhvat trebale su im velike količine eksploziva, posebno na dionici preko krševi-tog prevoja Zdravac.

Nevolja je bila u tome što su istom trasom prolazile cijevi gradskog vodovoda, a “Bemaks” ih je eksplozivom probušio čak 11 puta. Sve do one opasne situacije, kada je tako eksplozivnom šalitrom zamućena voda stigla do slavina u gradu, gdje je zvanično otrovano oko dvije i po hiljade stanovnika Berana, a pretpostavlja se da je još toliko prebolovalo ne potraživši ljekarsku pomoć.

“Bemaksu” je zbog toga i suđeno u Osnovnom sudu u ovom gradu, ali su, u nedostatku dokaza, ta kompanija i njen izvršni tadašnji direktor Veselin Kovačević, oslobođeni optužbi.

Nikada niko nije odgovarao zbog masovnog trovanja građana Berana, a “Bemaks” je nesmetano nastavio da gradi male hidroelektrane kojih sada ima sedam. A do tih malih hidro-elktarana na beranskoj Bistrici najbrže i najlakše se stiže putem Berane – Kolašin. Ili obrnuto, Ko-lašin – Berane.

Da je ovaj put skratio dionicu od sjevera prema Podgovorici i otvorio planine Bjelasicu I Jelovicu, nema nikave sumnje, ali ipak ostaje pitanje odgovornosti zbog čega je umjesto 37 mil-iona, koštao na kraju skoro duplo više, a da niko zbog toga nije odgovarao.

Portal RTCG objavio je i istraživanje o tome kako je ista firma, “Eurosasfalt” godinu kas-nije, 2017. dobila posao izgradnje II faze zaobilaznice u Rožajama, odnosno kako taj posao nije završen ni poslije skoro osamnaest godina godina, pa su nove crnogorske vlasti raskinule ugovor sa tom bosanskom kompanijom.

Od ugovorenog posla od skoro 20 miliona eura, Bosanci su se izvukli kada su naplatili preko 17 miliona, a nedavno se niko nije javio na tender da to što su oni ostavili završi ni za 14 miliona eura.

“Euroafalt” je firma koja je dugo bila nedodirljiva. Da li su se stekli uslovi i politička volja da se njihovi poslovi i njihova politička logistika u Crnoj Gori istraže, moglo bi se znati ubrzo, ako se ispostave tačnom nezvanične informacije našeg portala da Specijalno državno tužilaštvo saslušava i prikuplja informacije u vezi sa poslom izgradnje puta i tunela od Berana do Kolašina.