Tufik Softić

Akter šverca cigareta "težak" oko 40 miliona eura

U vrijeme kada je medijski otvorena priča o švercu duvana preko Rožaja kao državnom projektu, prije punih petnaest godina, najzačajnije fabrike švercovanih cigareta na Balkanu nalazile su se u Nišu, Skoplju, Mojkovcu, Rovinju i Sarajevu. Sagovornik Portala RTCG podsjeća da su ilegalne cigarete iz Niša išle jednim krakom za Mađarsku i Evropsku uniju, a drugim za BiH i Crnu Goru. Iz Skoplja putevi duvana vodili su prema Grčkoj, Srbiji, BiH i EU.

Iz Mojkovca cigarete su najčešće išle prema Kosovu i jugu Italije. Cigarete iz Rovinja stizale su do Makedonije, BiH, Srbije. Rovinjska fabrika u to vrijeme imala je, možda i danas ima, i jedan pogon u Dubaiju odakle ilegalne cigarete stižu do Velike Britanije, kao i pogon u Maroku, za Španiju, Italiju i Francusku.

Cigarete iz Sarajeva jednim pravcem dolazile su u Crnu Goru i preko Crne Gore za Kosovo, a drugim krakom išle za Mađarsku i dalje prema zemljama EU.

Ovaj sagovornik kaže da su se švercerski kanali duvana kroz Crnu Goru vrlo često poklapali sa narko kanalima, kao i da su cigarete krijumčarile slične kriminalne grupacije koje su radile sa drogom.

Da je čitavo Rožaje bilo pretvoreno u magacinski prostor za skladištenje robe prije daljeg transporta prema Kosovu, svjedočili su tada otpušteni policajci Enver Dacić, Mithat Nurković, Hamdo Murić, Rešad Kalač i Nedžad Kuč, koji su svi, osim Envera koji je i danas u inostranstvu, kasnije pod pritiskom EU vraćeni na posao.

Oni su pričali da šverc duvana kroz Crnu Goru nikada nije prekidan, pa ni poslije izbijanja afere sa mojkovačkom fabrikom.

Otpušteni rožajski policajci su tvrdili da transport cigareta preko Rožaja ide tri puta nedjeljno, u količinama od petsto do hiljadu paketa u jednoj turi, kao i da nema pravila kojim danima se to radi, odnosno u zavisnosti od toga kada im je najbezbjedniji prolaz.

Oni su bili u posjedu i video materijala, koji su zajedno fotografijama i ostalim dokazima dostavili skupštinskom Odboru za bezbjednost. Na video snimcima, kako su pričali, može se vidjeti kako se vrši pretovar robe, odnosno kako je albanski šverceri preuzimaju i odlaze preko planinskih vrleti.

Na tim planinskim vrletima jedno čitavo stočarsko naselje, na planinskom prevoju Kula, na potezu Giljevo Polje-Crni Vrh, služilo je upravo kao magacinski prostor za raznu akciznu robu, najčešće cigarete.

Jedan od njih svjedočio je kako je jednom prilikom zaustavio kolonu od čak sto dvadeset konja natovarenih sa oko hiljadu i četiristo paketa cigareta.

"Šta se desilo? Naređeno je ubrzo da se puste, jer je to ’program’. Šta je to značilo nego da je za to neko znao i odobrio“, svjedočio je taj policajac prije deceniju i po.

Da su zapljene sa crnogorske strane granice prema Kosovu minorne u odnosu na količine cigareta koje prolaze, govori i slučaj kada je međunarodna policija u magacinu „Dukađini“ kod Peći, pronašla i oduzela u dva navrata preko trista tona cigareta koje su do tog skladišta stigle iz Crne Gore.

Tada su privedeni kontroverzni kosovski biznismeni Ekrem Luka i Naser Keljmendi, koji su se dovodili u vezu sa tim poslom, ali su usljed nedostatka dokaza pušteni.

O kakvom razmjeru šverca se radilo, priča sagovornik našeg portala, najbolje govori dokumentarni film koji je snimila britanska obavještajna služba MI 6, u kojem se govori o najvećim ilegalnim fabrikama duvana u Bugarskoj, Rumuniji, Ukrajini, Moldaviji, Rusiji.

U tim fabrikama kontejner cigareta šverceri nabavljali su po cijeni od svega dvjesta hiljada eura, dok je na tržištu Velike Britanije dostizao u to vrijeme cijenu od dva miliona.

U Rumuniji je, na primjer, samo 2011. godine prometovano lažnih cigareta u vrijednosti od preko osam milijardi eura.

U Kaljingradu, u Rusiji, u jednoj ilegalnoj fabrici proizvodilo se u minuti čak četiristo paklica cigareta, ili sto dvadeset kontejnera mjesečno. Šverceri su tamo kontejner kupovali za svega 70 hiljada eura, a prodaju za 4,4 miliona na zapadnoevropskom tržištu.

U Crnoj Gori tada je postojalo šest firmi koje su zvanično bile registrovane za promet cigareta, ali je problem bio u tome što su se te firme bavile i švercom i ilegalnih cigareta.

Sagovornik Portala RTCG kaže da su strane obavještajne službe sve to znale još tada, a da je crnogorska policija tek hapšenjem bivšeg agenta ANB Muja Mujevića kao desne ruke Zorana Lazovića u državnom projektu šverca duvana, krenula u direktan obračun sa tom hobotnicom u našoj državi.

Da su radili malo za državu, i više za sebe, govori i podatak o njihovom bogatstvu. Mujević je u međuvremenu postao „ugledni biznismen i investitor“ za koga u Rožajama tvrde da je, što u nekretninama, što u novcu, "težak“ oko četrdeset miliona eura.

Biće da je od plate u policiji uspio da prištedi i napravi imperiju.