A.M. / M.D.

Reakcije na postavljanje spomenika Pavlu Đurišiću

Ministar vanjskih poslova i lider Bošnjačke stranke Ervin Ibrahimović poručio je da u građanskoj Crnoj Gori nema, ne smije i neće biti mjesta veličanju ratnih zločinaca poput Pavla Đurišića.

“Svakim veličanjem Pavla Đurišića, čovjeka koji se, dokumentovano, hvalio operacijom “potpunog uništenja muslimanskog življa” i brojem od “do 8000 ostalih žrtava: žena, staraca i dece” gura se prst u oko porodicama žrtava, antifašističkoj i građanskoj Crnoj Gori i našoj evropskoj perspektivi”, naveo je Ibrahimović na društvenoj mreži X, povodom informacije da je u Gornjem Zaostru postavljen spomenik Pavlu Đurišiću.

Kako je istakao, oni kojima je ovaj zločinac u bilo kom smislu heroj, a heroj se postaje herojskim djelom, zapravo glorifikujući Pavla Đurišića glorifikuju njegove zločine i sama ta činjenica mora biti zabrinjavajuća za cijelo naše društvo.

“Snažan institucionalni odgovor na sve rasprostranjeniju reviziju istorije i veličanje zločinaca i zločina predstavlja jednu od najvažnijih obaveza države i u tom smislu zahtijevam od nadležnih institucija, posebno od tužilaštva i policije, da u ime antifašističke, građanske i evropske – naše Crne Gore procesuiraju sve one koji veličaju ratne zločine i zločince. Takođe zahtijevam javno, a to ću učiniti i institucionalno, hitno uklanjanje ovog nezakonito podignutog i neprihvatljivog spomenika ratnom zločincu i fašisti Pavlu Đurišiću”, poručio je Ibrahimović.

U suprotnom, dodaje, biće to jasan signal da u institucijama Crne Gore stanuje neprihvatljiva tolerancija na fašizam i Crna Gora će, kao dokazano antifašističko društvo, naći način da svoju antifašističku tradiciju učini državnom politikom.

“Na kraju, 83 odsto građana Crne Gore jasnog je opredjeljenja da Crna Gora pripada Evropskoj uniji utemeljenoj na antifašističkim vrijednostima i tih 83 odsto će naći način da institucije Crne Gore i društvo u Crnoj Gori učini antifašističkim i sposobnim da se izbori protiv istorijskog revizionizma i promocije fašista kao društvenih heroja”, zaključio je Ibrahimović.

Balota o postavljanju spomenika Đurišiću: Nastavak ubijanja građanske Crne Gore, da li je za BS i ovo samo još jedna “crvena linija”?

URA: Hitno ukloniti spomenik Đurišiću, Spajićeva vlada bez snage da se suprotstavi profašističkim ideologijama

Građanski pokret URA najoštrije osuđuje neprimjereni čin postavljanja spomenika ratnom zločincu Pavlu Đurišiću u Beranama i poziva nadležne da isti uklone, jer narušava međuvjerski i međunacionalni sklad i vraća društvo u mračne periode prošlosti kojih se niko ne želi sjećati.

,,Pavle Đurišić je nesumnjivo bio ratni zločinac i saradnik okupatora, što nedvosmisleno potvrđuju brojni istorijski izvori, bez obzira što svjedočimo brojim pokušajima medijskih, političkih i drugih agendi da se ta istina relativizuje ili prikrije. Očigledno je da su 44. Vlada Milojka Spajića i aktuelna parlamentarna većina svojim djelovanjem vratile podjele u crnogorsko društvo, svakodnevno namećući podjele građane kroz širenje istorijskog revizionizma. Sve to s ciljem da se skrene pažnja sa katastrofalnih rezultata u brojnim oblastima, od turizma, ekonomije i javnih finansija, do kontinuiranih korupcionaških afera koje prate ovu vlast od njenog stupanja na dužnost", navode iz URE.

,,Jasno je da premijer Spajić nema ni autoritet, ni snagu, ni političku odlučnost da se ovakvim ideološkim devijacijama odlučno suprotstavi. Sve ono što su današnji konstituenti vlasti obećavali prije 2020. godine sada je postalo još bizarnije, banalnije i agresivnije: korupcija, alavost, partitokratija i neprekidno nametanje podjela. Zato smatramo da je nužno da 44. Vlada što prije postane dio političke prošlosti, jer očigledno nema snage ni volje da se suprotstavi profašističkim ideologijama i jasno promoviše vrijednosti antifašizma. Crna Gora je u svojoj suštini antifašistička država, i upravo na toj osnovi mora se graditi savremena, razvijena i evropska zemlja, kao društvo jednakih građana, koje uvažava različitosti kao svoje najveće bogatstvo", zaključuju.

Nedić: Podizanje spomenika Pavlu Ðurišiću je otvoreni napad na istinu i temelje antifašističke Crne Gore

„Ništa nas ne smije iznenaditi“! Ali, za pojedine postupke i domete nečije svijesti – ponekad je zaista teško biti spreman, napisao je u saopštenju, predsjednik Opštinskog odbora DPS Berane, Miro Nedić.

On je rekao da je danas na teritoriji opštine Berane podignut spomenik Pavlu Đurišiću, jednom od najpoznatijih četničkih komandanata tokom Drugog svjetskog rata. Kaže da ovo nije izolovan incident već posljednji u nizu koraka koje sljedbenici tog pokreta planiraju i sprovode već duže vrijeme.

"Ne pretendujemo da bilo kome određujemo šta treba da misli, niti koje političke ili ideološke stavove da zastupa jer je to lično pravo svakog građanina. Ali, kada postupci određene osobe ili organizovane grupe prerastu granice ličnog uvjerenja i počnu da ugrožavaju sigurnost, dostojanstvo i prava drugih – tada država ima dužnost da reaguje i da zaštiti svakog člana zajednice", piše u saopštenju.

Ocjenjuje da veličanje četničkog pokreta kroz podizanje spomenika Pavlu Đurišiću predstavlja direktnu prijetnju građanskoj i multietničkoj Crnoj Gori, kao i uvredu i poniženje za potomke nevino stradalih u četničkim zločinima tokom Drugog svjetskog rata.

"Ovaj čin nije ništa drugo do zločin protiv istine, dostojanstva i budućnosti zajedničkog života u Crnoj Gori. I upravo zato, institucije države Crne Gore moraju hitno da reaguju. Odgovorni za postavljanje spomenika moraju biti identifikovani i privedeni pravdi. Jer, ovo nije samo istorijski revizionizam – ovo je otvoreni napad na istinu i temelje antifašističke Crne Gore", naglašava u saopštenju.

Nedić pita da li je ovo put kojim Crna Gora ide ka Evropskoj uniji? Da li je ovo doprinos razvoju multietničkog i demokratskog društva?

"Očekujemo da se opštinski i državni zvaničnici odmah oglase, ali ne samo saopštenjem – već konkretnim institucionalnim koracima koji će pokazati da Crna Gora ima snagu da zaštiti svoj antifašistički karakter, ustavni poredak i dostojanstvo svakog građanina", zaključio je u saopštenju.

Generalni sekretar SDP i predstavnik Evropskog saveza Adis Balota takođe je komentarisao postavljanje spomenika Pavlu Đurišiću u Gornjem Zaostru, te naveo da je to nastavak ubijanja građanske Crne Gore.

“Koji je stav Vlade Crne Gore? Je li Ministarstvo kulture dalo saglasnost? Kako je spomenik prenesen preko granice?”, neka su od pitanja koja je postavio Balota.

Upitao je i je li MUP upoznat da se vrše pripreme, izgradnja, prevoz i postavljanje spomenika.

“Da li je za BS i ovo samo još jedna “crvena linija”, ili će i i ovo biti kompenzovano sa ponudom po ‘dubini’”, naveo je Balota.

Stanić o spomeniku Durišiću: Ukoliko se ne ukloni ova sramota, moramo se poput časnih viteških predaka organizovati

Predsjednik Glavnog odbora SDP i predstavnik Evropskog saveza Mirko Stanić reagovao je na informaciju da je postavljen spomenik Pavlu Đurišiću u Gornjem Zaostru.

“Ukoliko se ne ukloni ova sramota, moramo se poput časnih viteških predaka organizovati! P.S. Da ne bude zabune, vlast u Beranama je u rukama PES, tako da znamo na čemu smo! Glas za PES jednako glas za DF”, poručio je Stanić.

DPS: Podizanje spomenika Đurišiću još jedan provokatorski čin 

Podizanje spomenika jednom od najozloglašenijih ratnih zločinaca Pavlu Đurišiću u beranskom selu Gornje Zaostro je još jedan provokatorski čin onih koji pokušavaju da povamire četničku ideologiju u Crnoj Gori, navodi se u saopštenju Demokratske partije socijalista (DPS).

“Na ovo činjenje poklonike četničke ideologije i lika i djela četničkog komandanta poznatog po masakrima nad civilima i saradnji sa okupatorom, ohrabruju politike koje danas gospodare Crnom Gorom, koje u kontinuitetu bestidno pokušavaju da izvrše reviziju istorije i koje besramno slave ratne zločince kao heroje”, saopštili su iz DPS-a.

Pozivaju nadležne organe, počev od Ministarstva kulture pa dalje, da u hitnom postupku uklone nezakonito podignuti spomenik fašisti i rasvijetle činjenicu ko je taj koji ovakvim činjenjima pokušava da podriva temelje antifašitičke, građanske i evropske Crne Gore.

“U krajnjem, u Crnoj Gori u čije biće je antifašizam utkan kao vrijednost koja ne zna za rok trajanja, nikada nije bilo i nikada ne smije biti mjesta za veličanje i glorifikaciju ratnih zločinaca i pomirenje sa ideologijom koja slavi monstrume”, zaključuju u DPS-u.

Civilno društvo traži hitno uklanjanje nezakonitog spomenika Đurišiću: To je spomenik zločinu, a ne herojstvu

Nevladine organizacije i građanski aktivisti snažno osuđuju postavljanju spomenika Pavlu Đurišiću u Gornjem Zaostru kod Berana – ratnom zločincu, četničkom vojvodi, saradniku nacista i savezniku ustaša, kojeg je odlikovao i sam Adolf Hitler, navodi se u zajedničkom saopštenju.

“Takav čin nije samo revizionizam – to je otvoreno slavljenje zla. Ovaj sramotan pokušaj da se ubijanje, klanje, silovanje i etničko čišćenje pretvori u opravdano djelo, a da se zločinac uzdigne kao heroj neće uspjeti da izbriše činjenice koje svi znamo. Spomenik zločincu je spomenik mržnji prema drugima”, ističe se u saopštenju.

Kako dodaju, Pavle Đurišić ostao je upamćen po monstruoznim zločinima nad muslimanskim civilnim stanovništvom sjevera Crne Gore, uključujući ubistva najmanje 8.000 žena, djece i staraca, te sistematska silovanja, mučenja i paljenje sela.

“Podizanje spomenika takvom čovjeku ne predstavlja čin sjećanja, već otvoreno slavljenje fašističke ideologije i brutalnih zločina koji su se dogodili u ime etničke i vjerske mržnje, a samim tim i najdublje moguće moralno posrnuće Crne Gore”, poručuju.

Kako dodaju, ovim se ne vrijeđaju samo žrtve i njihove porodice, već se direktno podriva građanski i antifašistički karakter savremene Crne Gore, zasnovane na tekovinama 13. jula i borbi protiv fašizma.

“Slaviti čovjeka odgovornog za masovne zločine znači slaviti mržnju, normalizovati zločine i poništiti vrijednosti na kojima počiva crnogorsko društvo – čojstvo, junaštvo i borbu za slobodu. Pozivamo Ministarstvo kulture i medija da hitno preduzmu mjere za uklanjanje ovog nezakonito postavljenog spomenika i da javno, jasno i nedvosmisleno osude ovakav čin. Takođe, pozivamo Vrhovno državno tužilaštvo da prekine sa politikom ignorisanja ovakvih slučajeva slavljenja mržnje”, poručuju u saopštenju.

Stav Vrhovnog državnog tužilaštva da dosadašnje slavljenje Pavla Đurišića kao heroja i junaka ne predstavlja govor mržnje je moglo samo da ohrabri postavljanje spomenika, ističe se.

“Podsjećamo i da su još 20. maja 2025. godine sedam nevladinih organizacija zvanično upozorile Vrhovnog državnog tužioca Milorada Markovića na sve učestalije javno veličanje Pavla Đurišića i četničkog pokreta. Tada smo jasno ukazali da takvo djelovanje produbljuje podjele u društvu, podstiče govor mržnje, ruši antifašističke temelje Crne Gore, i rehabilituje ideologiju odgovornu za masovne zločine. Ukazali smo da javno veličanje četničkog pokreta u Crnoj Gori, a naročito Pavla Đurišića, koji je predvodio etničko čišćenje masovnim ubistvima civila na prostoru Bijelog Polja i Pljevalja, Foče i Čajniča, predstavlja govor mržnje u smislu člana 9a i člana 34a Zakona o zabrani diskriminacije, i da njegovo slavljenje neminovno podstiče mržnju prema bošnjačkom stanovništvu i građanima islamske vjeroispovijesti. Takvo ponašanje, prema Krivičnom zakoniku (član 370 stav 1), predstavlja krivično djelo za koje je propisana kazna zatvora od šest mjeseci do pet godina”, dodaje se.

Nažalost, kako navode, institucionalne reakcije nije bilo.

“Atmosfera nekažnjivosti i nedjelovanja institucija, koju godinama posmatramo, direktno je doprinijela tome da se danas u Crnoj Gori, u 21. vijeku, diže spomenik čovjeku koji je simbol kolaboracije sa nacistima i ustašama. Punu odgovornost za to nosi i aktuelna vlast u Beranama, parlamentarna većina i Vlada Crne Gore, koje su svojim ćutanjem, relativizacijom i političkim kalkulacijama otvorile prostor za povampirenje ideologija koje prijete da ugroze samu supstancu građanske, demokratske i evropske Crne Gore”, zaključuju. 

SOBNOR Crne Gore: Oštro osuđujemo podizanje spomenika Pavlu Đurišiću u Beranama

Savez udruženja boraca narodnooslobodilačkog rata (SOBNOR) Crne Gore najoštrije osuđuje postavljanje spomenika Pavlu Đurišiću u selu Gornje Zaostro kod Berana, ističući da je riječ o duboko neprihvatljivom pokušaju rehabilitacije ratnih zločinaca i negiranja antifašističkih vrijednosti.

Iz SOBNOR-a poručuju da je Pavle Đurišić bio saradnik italijanskih i njemačkih okupatorskih snaga tokom Drugog svjetskog rata, komandant koji je rukovodio jedinicama odgovornim za smrt hiljada nevinih civila – žena, djece i staraca – u pokušaju stvaranja etnički “čistih” teritorija.

“Neshvatljivo je da se u današnje vrijeme, kada fašizam i dalje odnosi ljudske živote širom svijeta, u Crnoj Gori podiže spomenik ličnosti koja simbolizuje zločine, kolaboraciju i mržnju. Ovakav čin predstavlja otvoreni napad na slobodarsku i antifašističku tradiciju našeg naroda“, saopštili su iz SOBNOR-a.

Oni upozoravaju da se ovakvim postupcima oživljava ideološki revanšizam, veličaju poražene snage i podrivaju temeljne vrijednosti na kojima počiva savremena Crna Gora.

Kao čuvari tekovina Narodnooslobodilačke borbe i vrijednosti slobode, časti i patriotizma, iz SOBNOR-a poručuju da će se odlučno suprotstaviti svim pokušajima rehabilitacije fašizma i umanjivanja značaja borbe protiv okupatora.

“Naša je trajna obaveza da čuvamo uspomenu na one koji su živote dali za slobodu Crne Gore i nekadašnje zajedničke domovine – od Triglava do Đevđelije. Zato izražavamo protest protiv postavljanja spomenika Pavlu Đurišiću, posebno jer je to učinjeno mimo zakonom propisanih procedura“, navodi se u saopštenju.

SOBNOR Crne Gore poziva nadležne institucije da hitno reaguju i utvrde odgovornost svih koji su učestvovali u, kako navode, nedozvoljenom podizanju spomenika.

Vuković Kuč: Spomenik sazdan od riječi mitropolita SPC

“Veliki junak nepobjedivog karaktera”, kako mitropolit SPC u Crnoj Gori nazva čudovište i ratnog zločinca Pavla Đurišića, dobio je spomenik u Beranama sazdan od njegovih riječi.  Sve je ovo protiv zakona, kao što je i SPC izvan zakona, zahvaljujući “braniteljima svetinja”, kazala je potpredsjednica DPS-a i poslanica u Skupštini Crne Gore Aleksandra Vuković Kuč

Poručuje da je ovo "neka četnička Crna Gora na koju se ni po cijenu života nećemo navići dok je posljednjeg sjećanja na herojstvo partizana i njihov antifašistički legat".