Džulijan Rial  [ DW ]

08. 11. 2025. 12:15

U Sjevernoj Koreji je ostala samo propaganda

Američka i južnokorejska vlada obustavile su rad medijskih organizacija koje su emitovale program u Sjevernoj Koreji, ostavljajući tako desetine hiljada stanovnika najizolovanije zemlje na svijetu u mraku o tome šta se dešava u spoljašnjem svijetu.

„Ovo je veoma loše za narod Sjeverne Koreje i zaista ozbiljan korak unazad za ljudska prava tamo“, rekla je Kim Eu Jin, žena koja je pobjegla iz Sjeverne Koreje s majkom i sestrom devedesetih godina prošlog vijeka.

„Vlade uskraćuju narodu Sjeverne Koreje slobodu pristupa informacijama i sada će čuti samo propagandu Pjongjanga“, rekla je ona za DW.

Ranije su Sjevernokorejci mogli tajno da slušaju program stanica Radio Slobodna Azija i Glasa Amerike iz SAD, kao i južnokorejske emisije „Glasa slobode“. Aktivisti tvrde da su te emisije pomogle Sjevernokorejcima da izdrže teškoće, omogućavajući im da čuju i one stvari koje režim ne želi da znaju.

Kim je rekla da nikada nije slušala strane radio emisije prije nego što je pobjegla iz domovine, jer je to, kako dodaje, bilo jednostavno previše opasno.

Režim u Pjongjangu bio je spreman da uloži mnogo vremena i truda u hvatanje i kažnjavanje ljudi koji su slušali programe stranih medija. U nekim slučajevima, uhvaćenima bi se javno sudilo i osuđivalo na težak rad ili, u ekstremnim slučajevima, čak i na smrt.

Kim je dodala da se sjevernokorejska vlada boji tih emisija i upozorila da su opasnosti za one koji slušaju strane medije postale znatno ozbiljnije poslednjih godina.

Zašto je emitovanje zaustavljeno?

Glas Amerike je „utišan“ otkako se Donald Tramp vratio u Belu kuću početkom ove godine. Nova administracija brzo je otpustila stotine zaposlenih i izdala izvršnu naredbu o ukidanju matične agencije Glasa Amerike i Radija Slobodna Azija, Američke agencije za globalne medije.

Krajem avgusta južnokorejska vlada objavila je da, nakon 15 godina, prekida emitovanje „Glasa slobode“ na području sjevera Korejskog poluostrva.

Demontirani su i ogromni sistemi zvučnika na samoj granici, preko kojih su emitovali vijesti i južnokorejsku pop muziku prema sjeveru.

Južnokorejska vlada izjavila je da pokušava da smanji tenzije sa Sjevernom Korejom i izrazila nadu da bi režim u Pjongjangu zauzvrat mogao biti spreman da ponovo otvori pregovore s Južnom Korejom.

Do danas, međutim, nema naznaka da Sever zaista razmatra nastavak razgovora sa Seulom.

Radio Slobodna Azija u mraku

Krajem oktobra, Rosa Hvang, izvršna urednica Radija Slobodna Azija, u poruci je navela da njena stanica obustavlja rad zbog „neizvijesnog finansiranja“ — prvi put u 29-godišnjoj istoriji Radija Slobodna Azija:

„Redakcija je u mraku. Mikrofoni su isključeni. Emisije su utišane. Objavljivanje je pauzirano. Na društvenim mrežama. Na našim veb-sajtovima.“

Bez ovog radija, rekla je, 26 miliona Sjevernokorejaca, „izolovanih ratom represivnog režima protiv slobode govora i slobodne štampe“, neće imati ključnu vezu sa nezavisnim informacijama. Podsjetila je na izvještavanje svoje stanice o teškom položaju sjevernokorejskih bjegunaca, za šta su osvojili i brojne nagrade.

U oktobru je portal 38 North, koji analizira događaje u Sjevernoj Koreji, istražio uticaj radija i televizije koji su se emitovali na području Sjevera, odnosno u kom obimu se to činilo.

Pokazalo se da je količina antirežimskih radio programa opala za 85 odsto, a televizijski programi su potpuno ugašeni zbog rezova koje su uvele američka i južnokorejska vlada.

Iako je teško utvrditi do koliko je ljudi tačno dopiralo neko od tih emitovanja, analitičari su ponovo naglasili da „značajan trud i resursi koje je sjevernokorejski režim uložio u njihovo blokiranje pružaju jasne naznake o njihovom dometu“.

Sjever je postao vještiji u ometanju emisija, a pandemija koronavirusa dodatno je otežala krijumčarenje USB stikova i memorijskih kartica u zemlju.

Pojačane zakonske restrikcije iz Pjongjanga — poput Zakona o antireakcionarnoj misli i kulturi, donetog 2020. — pokazuju koliko ozbiljno režim shvata ovu prijetnju svom autoritetu, tvrde stručnjaci koji su učestvovali u analizi portala 38 North.

Radijska tišina „radi posao režima“

„Sigurna sam da je vlada u Pjongjangu veoma srećna zbog ovog razvoja događaja“, rekla je Lim Eun Džung, profesorka međunarodnih studija na Nacionalnom univerzitetu Kongdžu.

„Gašenje ovih emisija znači da ljudi sada mogu da konzumiraju samo severnokorejske državne medije i da će sve manje znati o tome šta se dešava u spoljašnjem svijetu“, rekla je za DW.

„U neku ruku mogu da razumijem odluku južnokorejske vlade, jer nije željela dalju eskalaciju tenzija i nadala se otvaranju komunikacionih linija sa Sjeverom, ali istovremeno to znači da ljudi koji žive u zemlji koja je već sada u suštini poput zatvora, imaju još manji pristup informacijama.“

Sjevernokorejska begunka Kim rekla je da, iako strane emisije nisu imale veliku ulogu u njenom sopstvenom bijegu prije tri decenije, kasnije su postale ključno sredstvo u borbi protiv režima.

„Emisije su naučile ljude u Sjevernoj Koreji šta su to ljudska prava“, rekla je.

„Taj program im je pokazao šta znači sloboda. Neke je to natjeralo da se bore za tu slobodu napuštanjem Sjevera. Ne mogu da shvatim zašto mi sada radimo posao za režim prekidanjem emitovanja tog programa.“