Beta/M.L.B.

rivali u zatvoru ili u egzilu

Izbori u Bjelorusiji: Lukašenko će produžiti višedecenijsku vladavinu

Dugogodišnji bjeloruski lider Aleksandar Lukašenko danas će na predsjedničkim izborima obezbijediti sedmi mandat šefa države, budući da su njegovi najveći rivali ili u zatvoru ili u egzilu.

Na prethodnim predsjedničkim izborima, u avgustu 2020. godine, Lukašenko je, prema zvaničnim rezultatima, osvojio 80 odsto glasova, što je podstaklo tvrdnje o izbornoj prevari i višemjesečne proteste na koje je vlast odgovorila oštrim obračunom sa hiljadama neistomišljenika.

Kako bi smanjio rizik od izbijanja novih nemira, 70-godišnji Lukašenko je pomjerio termin ovogodišnjih izbora - sa toplog avgusta na ledeni januar, kada masovni protesti nisu izgledni zbog loših vremenskih prilika.

Lukašenko, kome mandat ističe krajem septembra, ima samo simbolične protivnike na današnjim izborima, za razliku od glasanja 2020. godine, jer izborna komisija ovaj put nije odobrila kandidature opozicionih političara.

Aktivista grupe boraca za ljudska prava Vesna (Proleće) Pavel Sapelka ukazao je da političari, koji su nekada bili protivkandidati Lukašenku, "sada bukvalno trunu u zatvoru" u teškim uslovima i da sa njima niko nije imao kontakt duže od godinu dana.

Opoziciona liderka u egzilu Svetlana Tihanovska, Lukašenkov glavni rival na izborima 2020. godine, navela je da su izbori u Bjelorusiji "farsa" i pozvala Bjeloruse da glasaju protiv svih kandidata.

Njen suprug, aktivista Sergej Tihanovski pokušao je da se kandiduje za predsjednika prije četiri godine, ali je uhapšen i do danas je u zatvoru.

Lukašenko, bivši direktor državne farme, postao je predsjednik države 1994. godine, na talasu gnijeva javnosti zbog naglog pada životnog standarda poslije haotičnih i bolnih reformi tokom prelaska sa socijalističke na tržišnu privredu.

Lukašenka su tokom prvog mandata nazivali "posljednjim diktatorom Evrope", a on je opravdao taj nadimak oštrim obračunom sa neistomišljenicima i produžavanjem vladavine putem izbora koje Zapad opisuje kao neslobodne i nepoštene.

Tokom trodecenijske vladavine, Lukašenko se oslanjao na subvencije i političku podršku Rusije, kojoj je dozvolio da koristi bjelorusku teritoriju za invaziju na Ukrajinu 2022. godine, a kasnije je pristao i da primi dio ruskog taktičkog nuklearnog oružja.