Mi.M. [ Beta ]

Među oslobođenim političkim zatvorenicima u Bjelorusiji i novinar RSE Ihar Losik

Novinar Radio Slobodne Evrope (RSE) Ihar Losik pušten je na slobodu poslije više od pet godina provedenih u bjeloruskom zatvoru po politički motivisanim optužbama, saopštila je danas RSE.

Losik je stigao u Litvaniju sa još 51 osobom poslije otopljavanja odnosa između SAD i Bjelorusije, uz pomoć diplomatskih napora američkih i litvanskih zvaničnika.

Litvanski predsjednik Gitanas Nauseda objavio je danas da su u Litvaniju stigla 52 politička zatvorenika, među kojima 14 stranaca koje je beloruski režim oslobodio poslije napora vlade SAD.

Po bjeloruskoj državnoj novinskoj agenciji Belta, uz 38 Bjelorusa oslobođeno je i šest Litvanaca, dva Letonca, dva Poljaka, dva Njemca i po jedan Francuz i Britanac.

Kako prenosi RSE, Losik je bio u teškim uslovima u zatvoru, uključujući izolaciju i kažnjavanje, dok se i njegova porodica suočavala sa progonom.

Tridesettrogodišnji Losik osuđen je na 15 godina zatvora u decembru 2021. zbog „organizovanja masovnih nereda, učešća u masovnim neredima, podsticanja društvene mržnje“ i nekoliko drugih nespecifikovanih optužbi u vezi sa nemirima koji su uslijedili poslije spornih predsjedničkih izbora u avgustu 2020. godine.

Među oslobođenima je i Alena Cimaščuk, koja je radila u sjedištu RSE u Pragu u okviru Novinarske stipendije Vaclava Havela.

Ona je uhapšena u septembru 2023. godine po optužbama za ekstremizam i osuđena je na pet godina zatvora, što je naišlo na kritike zagovornika slobode medija.

Losik, RSE i zapadne vlade su više puta izjavili da su optužbe protiv njega politički motivisane.

Suđeno mu je zajedno sa popularnim blogerom i potencijalnim protivnikom Lukašenka, Serhejem Tihanovskim, za kojeg je djelovalo da je mogao da bude ozbiljan izazov predsjedniku.

Tihanovski je pušten iz zatvora u junu zajedno sa još 13 zatvorenika – uključujući još jednog bivšeg novinara RSE, Ihara Karneja.

Losikovo puštanje na slobodu uslijedilo je manje od mjesec dana poslije telefonskog razgovora američkog predsjednika Donalda Trampa sa autoritarnim liderom Aleksandrom Lukašenkom – prvi put da je aktuelni predsjednik SAD direktno pozvao bjeloruskog lidera tokom njegovih 31 godine na vlasti – da bi se zahvalio beloruskom političaru na puštanju zatvorenika u junu.

Tramp je razgovor opisao kao „veoma dobar“, rekavši da se razgovaralo o puštanju dodatnih zatvorenika.

U više od pet godina otkako je prvi put pritvoren, Losik, koji je radio za Bjeloruski servis RSE, bio je u izolaciji i bio je pod značajnim fizičkim i psihološkim pritiskom, navodi RSE.

O Losiku se nije čulo oko dvije godine, osim što je u januaru prikazan u propagandnom programu beloruske državne televizije, u kojem su zatvoreni novinari RSE optuženi da „pokušavaju da zapale Bjelorusiju“.

Poslije izbora 2020. desetine hiljada ljudi izašle su na ulice da protestuju zbog rezultata predsjedničkih izbora, koje su međunarodni posmatrači smatrali nameštenim.

Bjeloruske snage bezbjednosti odgovorile su brutalnim akcijama, hapseći više od 30.000 ljudi, od kojih su mnogi rekli da su bili mučeni i zlostavljani dok su bili u pritvoru.

Represija je natjerala većinu opozicionih političara da odu iz Bjelorusije strahujući za svoju bezbjednost i slobodu.