M.M.Lj.

Ustavni sud ukinuo odluku o izručenju Šujminga Kini: Sudovi zanemarili rizik od zlostavljanja

Ustavni sud Crne Gore usvojio je ustavnu žalbu Vanga Šujminga (X) i ukinuo rješenje Apelacionog suda kojim je odlučeno da su ispunjeni uslovi da bude izručen Kini (Y), a predmet vratio na ponovni postupak i odlučivanje, saznaje nezvanično Portal RTCG. Protiv njega se u Kini vodi postupak zbog sumnje da je otvaranjem kazina prekršio tamošnje zakone, gdje se to tretira kao krivično djelo.

U ustavnosudskom postupku je utvrđeno da su Apelacioni i Viši sud dobili uvjerenje Kine da će Šujming nakon izručenja imati pravo na zaštitu od mučenja, pravo na pravično suđenje i poštovanje ostalih ljudskih prava, a ocijenili su neosnovanim njegove tvrdnje u vezi sa navodnim rizikom od zlostavljanja.

“Uvjerenja sama po sebi nisu dovoljna. Sudovi nijesu izvršili bilo kakvu, a kamoli rigoroznu provjeru navoda okrivljenog, u vezi sa rizikom da će u „Y” biti podvrgnut zlostavljanju”, navodi se u odluci Ustavnog suda.

Ustavne sudije zaključuju da su se sudovi, umjesto sprovođenja suštinske analize u pogledu bojazni Šujminga da će u slučaju izručenja biti zlostavljan, ograničili na ispitivanje formalnih uslova za izručenje, dajući apsolutni primat međunarodnoj obavezi izručenja Kini, u odnosu na zaštitu njegovih prava.

“Ustavni sud primjećuje da procjena domaćih sudova nije uključivala analizu mnogobrojnih izvještaja tijela Ujedinjenih nacija i drugih međunarodnih organizacija (Amnesty International, Human Rights Watch, Freedom house) o situaciji u „Y” pritvorskim centrima, a koji su bili lako dostupni”, navodi se u odluci suda i dodaje:

“Svi nezavisni izvještaji upućuju na mnoge značajne nedostatke u domaćem zakonodavstvu i moguće zloupotrebe u kaznenom sistemu „Y”, koje je Evropski sud za ljudska prava izjednačio sa postojanjem opšte situacije nasilja”.

Podsjećaju, Apelacioni i Viši sud u Podgorici su tokom septembra donijeli rješenja kojima su utvrdili da su ispunjeni zakonski uslovi za njegovo izručenje „Y”. Njegovo izručenje je zatraženo radi vođenja krivičnog postupka zbog sumnje da je otvaranjem kazina prekršio tamošnje zakone, gdje se to tretira kao krivično djelo. Ustavni sud je 1. oktobra privremenom mjerom obustavio njegovo izručenje do donošenja konačne odluke.