Ljudi i događaji - 9. oktobar

Radio i televizija Crne Gore podsjećaju na događaje koji su obilježili današnji dan.

1835.

Rođen je francuski kompozitor, dirigent, pedagog i klavirski virtuoz Kami Sen Sans. Napisao je više muzičkih djela od kojih je najpoznatije scensko djelo "Samson i Dalila", zatim "Karneval životinja", uz nekoliko klavirskih i koncerata za violinu i orkestar.

1854.

Rođen je u selu Idvor u Banatu fizičar i pronalazač Mihailo Pupin, profesor matematike i fizike na univerzitetu "Kolumbija". Njegov najznačajniji pronalazak - samoindukcioni kalemovi, omogućio je telefonski i telegrafski prenos na velike daljine pomoću kabla. Za autobiografsku knjigu "Od iseljenika do pronalazača" dobio je 1924. Pulicerovu nagradu.

1878.

Na Cetinju je potpisan ugovor o predaji Kolašina Crnoj Gori. Osmanskog cara zastupao je bivši zapovjednik grada Nuri-beg, a crnogorskog knjaza vojvoda Mašo Vrbica. Saglasno ugovoru Berlinskog kongresa, Nuri-beg je predao grad Kolašin, sa svim selima i zemljištem do Mojkovca, knjaževstvu crnogorskom.

1892.

Rođen je jugoslovenski književnik Ivo Andrić, u Docu kod Travnika, u Bosni i Hercegovini. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1961. godine, za roman Na drini ćuprija, „epsku sagu kojom je oblikovao teme i prikazao sudbine ljudi tokom istorije svoje zemlje".

1934.

U Marseju je ubijen jugoslovenski kralj Aleksandar I Karađorđević. U atentatu je poginuo i francuski ministar inostranih poslova Žan Luj Bartu.

1967.

U Boliviji je ubijen argentinski revolucionar Ernesto Če Gevara, simbol revolucije u Južnoj Americi. Kao beskompromisni borac za pravdu stekao je veliku popularnost širom svijeta, posebno među mladima. Učesnik Kubanske revolucije, ministar u Kastrovoj vladi, postao je u novembru 1966. i lider gerilaca u Boliviji. U oktobru 1967. je zarobljen, a potom ubijen.

1975.

Sovjetski fizičar i disident Andrej Saharov dobio je Nobelovu nagradu za mir.

1993.

U sukobima Muslimana i Hrvata u Mostaru srušen je Stari most, simbol grada, sagrađen u XVI vijeku za vrijeme turske vladavine. Most je bio pod zaštitom UNESCO-a.

2004.

U Parizu je u 74. godini umro Žak Derida, veliki francuski mislilac koji je temeljno oblikovao filozofiju druge polovine 20. vijeka.

2008.

Crna Gora je priznala nezavisnu Republiku Kosovo i time postala 49. država svijeta koja je to učinila.

2014.

Preminuo je glumac Boris Buzančić, poznat po brojnim pozorišnih, televizijskim i filmskim uloga ("Velo misto", "Obećana zemlja"). Bio je prvi demokratski izabran gradonačelnik Zagreba (1990 - 1993).

2023.

Evropska unija usvojila je novu Direktivu o obnovljivim izvorima energije koja predviđa povećanje udjela obnovljive energije na 42,5 odsto do 2030.