Ljudi i događaji - 18. oktobar

Radio i televizija Crne Gore podsjećaju na događaje koji su obilježili današnji dan.

1469.

Kraljica Izabela od Kastilje se udala za aragonskog kralja Ferdinanda drugog, čime su ujedinjene sve španske, hrišćanske zemlje. Tokom njihove vladavine uspostavljen je sud inkvizicije, protjerani su Jevreji, a zauzimanjem Granade je slomljena i vladavina Mavara. Iste godine su opremili ekspediciju Kristofera Kolumba, koja je otkrila Ameriku.                                                                          

1685.

Francuski kralj Luj XIV poništio je Nantski edikt i tako protestante lišio vjerskih i građanskih sloboda koje im je 1598. garantovao kralj Anri IV. Oko 200.000 protestanata, uglavnom intelektualaca, emigriralo je u susjedne zemlje – Englesku, Prusku, Holandiju i Švajcarsku. Protestanti su svoju punu ravnopravnost ponovo stekli tek posle Francuske revolucije 1789. godine.                

1697.

Rođen je italijanski slikar Đovani Antonio Kanal poznat kao Kanaleto, čuveni majstor venecijanskih pejzaža.

1798.

Na Opštecrnogorskom zboru u Stanjevićima usvojen je  prvi dio  Zakonika crnogorskog i brdskog koji je imao 16 članova. Njegovom usvajanju  prethodila je Stega (zakletva), koja je bila neka vrsta preambule za budući crnogorski Zakonik koji je 1803. godine dopunjen sa još 17 članova.  Zakonik je davao primat obavezi svakog Crnogorca da bez uzmaka  brani integritet zemlje.

1867.

SAD su formalno preuzele suverenitet nad Aljaskom koju su 30. marta 1867. kupile od Rusije za 7,2 miliona dolara. Ime Aljaska je dobila u vrijeme ruskog kolonijalizma, kada se pominjala kao poluostrvo, a značenje riječi je: objekat prema kome akcija mora biti usmjerena. Drugo značenje riječi je Alijeska ili Velika zemlja, riječ izvedena iz istog korijena.                                                              

1891.

Svečano je pušten u upotrebu Cetinjski vodovod, čime je prijestonica Knjaževine  Crne Gore  riješila problem kvalitetnog snabdijevanja vodom. Gradnja  vodovoda  počela je u junu 1890, a projekat je uradio slovenački  stručnjak za hidrologiju inženjer Štivic. Gradnja je organizovana u okviru javnih radova, a predviđeni troškovi iznosili su 80.000 fiorina.Voda je dovedena sa izvorišta Obzovice, udaljenog 10 km, a materijal za gradnju  nabavljen je iz Trsta. Gradnju vodovoda pomogla je kćerka knjaza Nikole, velika knjeginja  Milica, u čiju je čast na cetinjskom pazaru postavljena  česma.

1906.

Zbog naraslih tenzija u zemlji, koje su uslijedile nakon  zahtjeva za političku i demokratsku slobodu, knjaz Nikola je objavio poznatu Lučindansku proklamaciju kojom je pozvao  Crnogorce  da izaberu svoje poslanike i da zajedno donesu Ustav  Crne Gore.

1921.

Osnovana je Britanska radio kompanija BiBiSi. Ta najveća korporacija za emitovanje radijskog i televizijskog programa u svijetu ima 28,5 hiljada zaposlenih, sa godišnjim budžetom od oko osam milijardi dolara.          

1929.

Umro je Tomas Alva Edison, američki pronalazač. Iako nije imao skoro nikakvo formalno obrazovanje, već sa 14 godina postao je preduzimač, da bi ubrzo sebi uredio laboratoriju i štampariju, a sa 16 godina postao je telegrafista i započeo karijeru pronalazača. U njegove najvažnije pronalaske spadaju mikrofon sa ugljenikovim granulama, fonograf (preteča gramofona) i električna sijalica koja je potpuno promijenila 20.vijek.  

2007.

Vlada Crne Gore izdala je agreman za Zorana Lutovca, prvog ambasadora Srbije u Crnoj Gori. Prvi, međutim, zvanični srpski predstavnik u Crnoj Gori bio je Jevrem Velimirović, koji je 1897. imenovan za prvog izvanrednog poslanika i opunomoćenika Kraljevine Srbije na Cetinju.