Ljudi i događaji - 9. novembar

Radio i televizija Crne Gore podsjećaju na događaje koji su obilježili današnji dan.

959. p.n.e.
Umro je Konstantin VII Porfirogenit, vizantijski car i istoričar. Najvažnija su djela iz istorije, bogata informacijama, koja je napisao sa brojnim saradnicima: “O upravljanju carstvom” i “O ceremonijama vizantijskog dvora”.

1053.
Prvi put se u jednoj papskoj poslanici na latinskom jeziku pominje Crna Gora kao oblast, odnosno region u okviru velikodukljanske države ili Kraljevstva Slovena.

1799.
Napoleon Bonaparta je vojnim udarom srušio vladu Direktorijuma i kao prvi konzul preuzeo vlast u Francuskoj. Kao car je od 1804. zavladao Francuskom i velikim dijelom Evrope donoseći, pored ratnih nevolja, kapitalne društvene promjene.

1818.
Rođen je Ivan Sergejevič Turgenjev, jedan od prvih ruskih pisaca čija su djela prodrla na Zapad. Za života je uživao mnogo veći ugled u francuskim nego u ruskim književnim krugovima.

1875.
U Ćeklićima kod Cetinja rođen je dr Stanko Matanović, poznati crnogorski ljekar i nosilac brojnih odlikovanja. Medicinski fakultet završio je u Hajdelbergu, gdje je i doktorirao. Po povratku u Crnu Goru obavljao je sa uspjehom razne ljekarske dužnosti. Umro je 28. maja 1932. godine.

1913.
Na kraju Drugog balkanskog rata i nakon teritorijalnog proširenja Kraljevine i definisanja novih granica, zadovoljan stanjem u zemlji, kralj Nikola je uputio proglas narodu Crne Gore. U proglasu je zapisano da će on i vlada uraditi sve kako bi novim podanicima osigurali ličnu i imovinsku bezbjednost, dobro sudstvo, savremeno školstvo i uslove za bolju budućnost. Proglas su potpisali predsjednik Ministarskog savjeta Janko Vukotić i ministri crnogorske vlade.

1938.
Širom Njemačke dogodila se Kristalna noć, prvi masovni čin antijevrejskog nasilja u nacističkoj Njemačkoj. Taj događaj je nazvan po masovnom lomu izloga prodavnica čiji su vlasnici bili Jevreji. Bila je to najava početka Holokausta, koji se kasnije i dogodio.

1970.
Umro je francuski državnik i general Šarl de Gol, vođa pokreta "Slobodna Francuska" u Drugom svjetskom ratu, kojim je rukovodio iz Londona, prvi poslijeratni premijer, osnivač i prvi predsjednik Pete republike.

1985.
Ruski velemajstor Gari Kasparov je u 23. godini postao najmlađi svjetski prvak u istoriji šaha. U meču za titulu pobijedio je ruskog velemajstora Anatolija Karpova rezultatom 13:11.

1989.
Stotine hiljada Istočnih Njemaca krenulo je prema Zapadnoj Njemačkoj, a veliki broj Zapadnih Njemaca u suprotnom pravcu, samo nekoliko sati nakon što je Vlada objavila da je otvorena granica prema Zapadu. Pad "Berlinskog zida", simbola podjele Evrope poslije Drugog svjetskog rata, bio je prvi korak ka ponovnom ujedinjenju dvije Njemačke.

1993.
U muslimansko-hrvatskim sukobima u bosanskom ratu Hrvati su srušili Stari most na rijeci Neretvi u Mostaru, simbol grada sagrađen u vrijeme Otomanskog carstva 1556. godine.

2016.
Republikanski kandidat Donald Tramp, milijarder, televizijski producent i rijaliti zvijezda, izabran je za 45. predsjednika Sjedinjenih Američkih Država.