M.V./K.J. [ Euronews ]

AI može da utiče na 40 odsto poslova: Kako se pripremiti za "petu industrijsku revoluciju"

Vještačka inteligencija (Artificial intelligence - AI) mogla bi da utiče na 40 odsto poslova širom svijeta, što bi moglo da znači rast ukupne produktivnosti, ali bi mnogi mogli da izgube svoje poslove, navodi se u novom izvještaju Odjeljenja za trgovinu i razvoj Ujedinjenih nacija (UNCTAD).

Izvještaj, koji je objavljen u ponedjeljak, kako piše Euronews, navodi da bi vještačka inteligencija mogla da utiče na poslove na četiri glavna načina: ili zamjenjujući ili dopunjujući ljudski rad, produbljujući automatizaciju i možda stvarajući nova radna mjesta, kao što su u istraživanju ili razvoju vještačke inteligencije.

Nekoliko kompanija koje kontrolišu globalni napredak u vještačkoj inteligenciji "često favorizuje kapital umjesto rada", navodi se u izvještaju, što znači da postoji rizik da vještačka inteligencija "smanji konkurentske prednosti" niskotarifne radne snage iz zemalja u razvoju.

Rebeka Grinspan, generalna sekretarka UNCTAD-a, izjavila je u saopštenju da je potrebna snažnija međunarodna saradnja kako bi se fokus pomjerio sa "tehnologije na ljude".

100 kompanija čini polovinu svjetskih ulaganja u vještačku inteligenciju

Vještačka inteligencija bi trebalo da dovede do tržišne vrijednosti od 4,8 triliona dolara (4,38 triliona eura) do 2033. godine, ali su korisnici i dalje visoko koncentrisani, navodi se u izvještaju.

Samo 100 kompanija, uglavnom iz Sjedinjenih Američkih Država i Kine, čini gotovo polovinu svjetskih ulaganja u istraživanje i razvoj u vještačku inteligenciju.

Obje zemlje takođe proizvode trećinu članaka koji su prošli recenziju, kao i dvije trećine patenata za vještačku inteligenciju, što pokazuje da one "dominiraju u generisanju znanja" u ovoj oblasti.

Izvještaj napominje da tehnološki giganti poput Apple-a, NVIDIA-e i Microsoft-a, koji su svi smješteni u SAD, imaju tržišnu vrijednost od tri triliona dolara (2,73 triliona eura), što je ekvivalent ekonomiji cijelog afričkog kontinenta.

Amazon i Alphabet, matična kompanija Google-a, vrijedi barem dva triliona dolara (1,82 triliona eura).

"Dominacija na tržištu, kako na nacionalnom tako i na korporativnom nivou, može povećati tehnološke razlike, ostavljajući mnoge zemlje u razvoju u riziku da propuste koristi od toga", navodi se u izvještaju.

Evropska unija pokrenula je istrage o konkurenciji protiv mnogih od navedenih kompanija, ali su nedavno, u nekim slučajevima, razmatrali reviziju poreza na digitalne usluge na njihovim evropskim operacijama.

Studija je takođe procijenila koliko su zemlje konkurentne u odnosu na druge napredne tehnologije. Utvrđeno je da SAD prednjače u digitalnim tehnologijama poput vještačke inteligencije, interneta, velikih podataka, blokčejna i 3D štampe.

S druge strane, Kina prednjači u razvoju 5G mobilnih mreža, dronova i solarnih fotonaponskih sistema (PV).

Japan i Koreja su takođe konkurentni u tim oblastima, kao i u razvoju nanotehnologija i robotike.

UN je utvrdio da 118 zemalja, uglavnom iz Globalnog Juga (32 zemlje ispod ekvatora), nedostaje u razgovorima o tome kako upravljati vještačkom inteligencijom.

Priprema za "petu industrijsku revoluciju"

Vještačka inteligencija koristi mašinsko učenje za prepoznavanje obrazaca i odnosa iz ogromnih količina podataka, čije se performanse poboljšavaju tokom vremena.

To znači da ovi sistemi nijesu ograničeni na rutinske i strukturirane zadatke kao prethodne tehnologije automatizacije, navodi se u izvještaju.

Rezultat je da sistemi vještačke inteligencije mogu u teoriji nadmašiti starije sisteme i možda ljudske performanse, posebno u visoko kvalifikovanim poslovima. Ali, kada se kombinuju sa drugim sistemima, mogu kontrolisati fizičku proizvodnju.

Uticaj koji će vještačka inteligencija imati na radnu snagu zavisi od toga kako automatizacija, poboljšanja i nova radna mjesta funkcionišu zajedno.

UNCTAD je naveo da zemlje u razvoju treba da ulažu u pouzdane internet konekcije, učine visokokvalitetne skupove podataka dostupnim za obuku sistema vještačke inteligencije i izgrade obrazovne sisteme koji će im pružiti potrebne digitalne vještine, dodaje se u izvještaju.

Kako bi to postigao, UNCTAD preporučuje izgradnju zajedničkog globalnog centra koji bi dijelio AI alate i računske resurse pravedno među zemljama.