M.L.B./Beta

iz Indije

Lansirani sateliti kojim se prave vještačka pomračenja Sunca

Nekoliko evropskih satelita lansirano je danas u orbitu iz Indije u okviru prve misije stvaranja vještačkih pomračenja Sunca.

Dva satelita će se razdvojiti za mjesec ili nešto više i letjeti na udaljenosti od 150 metara kada stignu na svoje odredište visoko iznad Zemlje, poravnavajući se sa suncem tako da jedna letjelica baca sjenku na drugu.

To će zahtijevati ekstremnu preciznost, od samo jednog milimetra, što je oko debljina nokta. Da bi zadržali svoju poziciju, sateliti će se oslanjati na GPS, praćenje zvijezda, lasere i radio veze, i letjeće autonomno.

Svako "lažno" pomračenje trebalo bi da traje šest sati kada operacije počnu sljedeće godine. To je znatno duže od nekoliko minuta totaliteta koje nudi prirodno pomračenje ovde na Zemlji, što omogućava produženo proučavanje sunčeve korone ili spoljašnje atmosfere. Prvi rezultati "pomračenja" trebalo bi da budu dostupni u martu.

Svaka svemirska letjelica u obliku kocke je manja od 1,5 metara u prečniku. Satelit koji baca sjenku drži disk koji će blokirati sunce od teleskopa na drugom satelitu. Taj disk će oponašati Mjesec u potpunom pomračenju Sunca.

"Pomračenja" će se stvarati najmanje dva puta nedjeljno, sa ukupno šest sati svaki put za posmatranje korone. Učestalost će zavisiti od sunčeve aktivnosti i biti blagodet za naučnike koji sada moraju da putuju svetom za samo tri do pet minuta tokom povremenog pomračenja.

"Ovo ima ogromnu naučnu važnost pored testiranja letjenja visokopreciznih formacija", rekao je direktor tehnologije i inženjeringa Evropske svemirske agencije Ditmar Pilc.

Naučnici su posebno zainteresovani da saznaju zašto je sunčeva korona toplija od površine sunca i žele da bolje razumiju  izbacivanje koronarne mase, erupcije milijardi tona plazme sa magnetnim poljima u svemir.

Nastale geomagnetne oluje mogu poremetiti napajanje i komunikaciju na Zemlji i u orbiti. Takvi izlivi takođe mogu proizvesti zapanjujuće aurore na neočekivanim mestima.

Misija vrijedna 210 miliona dolara, nazvana Proba-3, ima za cilj da traje ukupno najmanje 1.000 sati tokom svoje dvogodišnje operacije. Kada posao završe, oba satelita će se postepeno spuštati sve dok ne izgore u atmosferi.