Anka Radović

Koristimo Sveti Stefan za promociju, a ne možemo ni da mu priđemo

Sveti Stefan odavno je sakriven od očiju javnosti. Od neadekvatne privatizacije pa do gubitka veze sa nasljeđem koje pripada svima. A znamo li šta je sve kulturno nasljeđe Svetog Stefana?

Sveti Stefan. Čudesno djelo prirode, nije samo prestižna turistička destinacija. Slojevita je to kulturna cjelina, zborno mjesto i simbol identiteta  paštrovića i jedno od najupecatljivijih mjesta kolektivnog pamćenja u Crnoj Gori.

“Sve što je vezano za bankadu, samoupravu, za kulturu Paštrovića može biti vezano za taj aspekt nematerijalne kulturne baštine, vezano za Sveti Stefan”, kaže Blažo Kažanegra iz Fondacije Bankada.

Kulturno nasljeđe Svetog Stefana, nije samo čuveno predanje o nastanku iz 15. vijeka  i drevna urbana cjelina, grad hotel sa četiri crkve fortifikacionom strukturom, primorskom arhitekturom, starim česmama i  spomen obilježjima.

Baština Svetog Stefana  je i novije nasljeđe. Istorija turizma i visokoelitnog turizma.

Priče su to mještana, lokalnih ribara, priče o  njihovim znanjima i vještinama, običajima. I bogati pokretni fond, podjseća Dušan Medin.

“Sve one stare stvari, sva ona pokretna građa, knjige, ilustracije, fotografije, zatim to je, bojim se sada i u nestanku, onaj fond koji je tamo bio u doba socijalizma, kada je taj hotel i doživio da dobije veliku nagradu Zlatna jabuka”, kaže arheolog Dušan Medin.

Priča o nasljeđu Svetog Stefana lijepa je i široka. No odgovor na pitanje kako baštinimo to nasleđe nije nimalo lijep. Šta je baština bez lokalne zajednice. Bez čovjeka.

“Vidimo na svim brošurama i raznim reklamama, svi ga koriste za promociju i Crne Gore i svojih privatnih biznisa. Sve ide preko Svetog Stefana, a paradoks je u tome što mi tamo ne možemo da priđemo”, kaže Kažanegra.  

“Da može bolje od ovog sada stanja gdje je ključ u bravu, gdje je i otežan pristup, gdje ne možete ući ni tako lako ni besplatno, gdje su dugo bile rampe, zabrane, mislim da to nije ono što mi želimo. I mislim da svaki čovjek zdravorazumski ne može da se složi da je to baština koju želimo”, dodaje Dušan Medin.

Nečiji očevi, đedovi, pređedovi rođeni su na ostrvu...To se ne smije zaboravljati poručuju nasi sagovrnici. Sveti Stefan nije izolovano kulturno dobro već dio šireg kulturnog pejzaža...Dio života lokalne zajednice i kolektivnog identiteta.