Duško Kovačević

Nastavak mafijaškog rata

U roku od tri dana, od 16. do 19. jula, u Crnoj Gori dogodila su se dva ubistva – jedno u Staroj varoši, na ulici, drugo u kafiću punom gostiju. Prebijen je i predsjednik opštine Budva Nikola Jovanović, u ugostiteljskom objektu na budvanskoj Slovenskoj plaži.

Neposredno prije toga mislili smo da je posljednjih godine rat kotorskih narko-klanova izgubio na intenzitetu i činilo nam se da je taj tragični i prokleti mafijaški sukob dospio u posljednju fazu opadanja i smirivanja. Prevarili smo se.

Da li se u ratovima kriminalnih gangova u jednom trenutku mir uspostavlja za zelenim stolom, kao što to čine zaraćene države, nameće mi se pitanje. Sjetimo se nezaboravne scene iz filma Kum – sastanka mafijaških glaveština iz Njujorka, kada don Korleone (Marlon Brando) veličanstvenim govorom ubjeđuje Barzinija, Tatalju i ostale bosove mafijaških porodica da sklope primirje. Međutim, to je film, tačno – genijalan i po mnogima najbolji film, ali ipak film.

U našoj kavačko-škaljarskoj realnosti, na samom prologu u rat, dok još niko nije bio ubijen, u jednom beogradskom kafiću sastale su se vođe dva klana u pokušaju da preduprijede klanicu koja se pripremala, i o tom sastanku govore različiti i ozbiljni izvori. Nisu se dogovorili i navodno je došlo do potezanja pištolja. Epilog nam je dobro poznat – uslijediće čitava decenija brutalnog i bestijalnog rata, možda i najkrvoločnijeg mafijaškog rata u savremenoj Evropi, poslije dva rata Koza nostre iz šezdesetih i osamdesetih godina (koji nisu toliko dugo trajali).

Vodeći se onom čuvenom državničkom maksimom da je rat nastavak politike drugim sredstvima, postavlja se pitanje – da li su snažne i visokoprofitne mafijaške hobotnice i njihovi ratovi takođe produžetak neke ili nečije politike, i da li su vođe kotorskih klanova zaista mogle zaustaviti izbijanje rata na tom famoznom sastanku u Beogradu? Upravo će u Kumu 2 Majkl Korleone (Al Paćino) reći senatoru Giriu (Patrik Geri): Senatore, obojica smo dio iste hipokratije!

Naravno, od promjena 2020. država ni u jednom smislu nije u dodiru sa dva metaklana, makar ne u organskom i aktivnom domenu. Ali klanovi su ostali u koruptivnom i amoralnom dijelu državnih ustanova, što nam dokazuju pojedina hapšenja i procesuiranja.

I pored toga, čini se da veoma slabo poznajemo strukturu, dubinu i pozadinu kotorskih klanova. Da li zbog te nepoznanice ne uspjevamo kao država da se izborimo sa mafijaškim zlom i sada kada imamo čistu namjeru i volju, dok najnovije surove likvidacije u Podgorici zlokobno nagovještavaju još jednu deceniju rata i lede krv u žilama?

Težak je i traumatičan ovaj rat koji je dobio i familijarno-plemensku dimenziju i koji je na neki izopačen način iz daleke prošlosti prizvao onaj naš najgori nahijsko-južnjački refleks krvnih osveta i destruktivnog inata.

Iako se poslovično kaže da je i najslabija država jača od najmoćnije mafije – neka nam je Bog u pomoći.