Luka Vlaisavljević

Spremaju se tektonske promjene evropske košarke: NBA Evropa kreće od 2027. godine

NBA planira da 2027. godine pokrene novu evropsku ligu, čime bi napravila istorijski iskorak i prvi put uvela sopstveno takmičenje na Starom kontinentu. Zvanični cilj je oktobar 2027, a među gradovima koji se smatraju ključnim za ovaj projekat nalaze se London, Pariz, Rim, Milano, Berlin, Minhen, Barselona, Madrid, Atina i Istanbul.

O ovoj temi govorio je Džordž Ajvazoglu, generalni direktor kancelarija NBA lige za Evropu i Bliski istok, na Forumu fudbalskog biznisa u Milanu. Prema njegovim riječima, NBA je već identifikovala potencijalne lokacije i klubove, dok se kao dodatne opcije razmatraju Mančester i Lion. Ideja je da liga ima 16 timova, a posljednja četiri mjesta bi bila popunjena kroz plej-in sistem, u saradnji sa FIBA Ligom šampiona ili nacionalnim prvenstvima.

Ajvazoglu je istakao da bi projekat mogao nositi ime "NBA Evropa“ i da bi dugoročno bio povezan sa samom NBA ligom. Plan predviđa mogućnost da evropski timovi u budućnosti igraju protiv američkih klubova u posebnom takmičenju, po uzoru na formate poput FIFA Svjetskog klupskog prvenstva ili NBA Kupa.

"To bi bilo novo takmičenje koje bi okupilo NBA i evropske timove, u okviru sve integrisanijeg sportskog okvira“, poručio je Ajvazoglu.

NBA je već angažovala dvije velike investicione banke, "JP Morgan Chase" i "Raine Group", kako bi pronašle finansijske partnere za projekat. Preliminarni razgovori se vode sa državnim investicionim fondovima, privatnim kapitalom i bogatim evropskim porodicama, a najava o prvim investitorima očekuje se uskoro. Ajvazoglu procjenjuje da evropsko sportsko tržište vrijedi oko 50 milijardi dolara, dok košarka trenutno zauzima manje od pola procenta tog iznosa.

Veliko pitanje koje se otvara jeste šta će ovakvi planovi značiti za budućnost Evrolige. Od 20 klubova koji trenutno igraju u Evroligi, čak osam dolazi iz gradova koje NBA vidi kao dio svog novog projekta. To znači da bi pojedine istorijske evropske ekipe mogle ostati po strani, ali bi i dalje imale mogućnost da se kvalifikuju kroz FIBA sistem ili domaća prvenstva.

Prema trenutnim informacijama, očekuje se da će evropski klubovi poput Real Madrida, Barselone, Albe iz Berlina, Bajerna iz Minhena i ASVEL-a iz Liona imati mjesto u novom takmičenju. Ti klubovi već imaju stabilne strukture, prepoznatljiv brend i tradiciju, što ih čini prirodnim partnerima za NBA.

U Parizu, NBA razmatra saradnju sa katarskim vlasnicima fudbalskog giganta Pari Sen Žermena, koji bi mogli biti uključeni u projekat kroz svoj uticaj i resurse. Francuska već ima aktivnog predstavnika u evropskoj košarci, tim Pariza, koji nastupa u nacionalnom prvenstvu i Evroligi. Slična situacija je i u Milanu, gdje postoji bogata sportska tradicija i potencijalno interesovanje fudbalskih klubova da otvore košarkaški ogranak pod okriljem NBA Evrope.

Ajvazoglu je najavio da će klubovi biti podijeljeni u tri kategorije: postojeće košarkaške organizacije, fudbalski klubovi sa jakim brendom ali bez košarkaškog tima, te potpuno novi projekti koji bi nastali od nule. Rimsko tržište, na primjer, trenutno nema tim u najvišem profesionalnom rangu, pa se i taj grad navodi kao jedna od mogućih destinacija za osnivački klub.

U Velikoj Britaniji, pažnju privlači potencijalno uključivanje Mančester sitija, čiji vlasnici iz Abu Dabija već imaju interesovanje za ulazak u NBA ekosistem. Ipak, postoje ograničenja jer državni fondovi ne mogu posjedovati više od 20 odsto bilo koje NBA franšize. Londonski Lajonsi, koji su 2024. godine bili na ivici gašenja, nedavno su finansijski stabilizovani zahvaljujući litvanskoj kompaniji Tessonet, pa bi i oni mogli igrati ulogu u budućoj ligi.

NBA planira da u januaru održi dvije utakmice regularne sezone u Berlinu i Londonu, gradovima koji su dio ove strategije širenja. U tim mečevima će igrati Orlando Medžik i Memfis Grizlis. FIBA je u ovom projektu partner NBA lige, što dodatno potvrđuje da Silverova vizija ide ka uspostavljanju formalne evropske strukture pod NBA brendom.

Nova evropska liga bila bi znatno kraća od standardne NBA sezone. Umjesto 82 utakmice, timovi bi igrali kombinovani raspored, domaće lige i međunarodno takmičenje, po uzoru na fudbalski model.

Adam Silver već duže vrijeme govori o NBA Evropi kao o prirodnom koraku u globalnom širenju lige. Novi projekat mogao bi privremeno zamijeniti planove o proširenju broja klubova u samoj NBA ligi i postati most između američke i evropske košarke.

Ako sve bude išlo po planu, tip-off nove NBA Evrope mogao bi se desiti već za manje od dvije godine i time otvoriti novo poglavlje u istoriji profesionalne košarke.