B.B.

DRI: Realizovana većina preporuka, fale registri za rak dojke i skrining programe

Državna revizorska institucija izvršila je kontrolu realizacije preporuka datih u Izvještaju o reviziji „Uspješnost sprovođenja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke“ i u cilju unaprjeđenja procesa skrininga i jačanja sistema ranog otkrivanja raka dojke u Crnoj Gori. Od ukupno 10 preporuka Ministarstvo zdravlja i Institut za javno zdravlje Crne Gore realizovali su osam, a preostale dvije su u fazi realizacije.

Nadležni Kolegijum DRI u sastavu: dr Branislav Radulović (rukovodilac Kolegijuma) i Siniša Čađenović (član Kolegijuma) zaključio je da su Ministarstvo zdravlja i Institut za javno zdravlje Crne Gore u izvještajnom periodu od 26. 09. 2022. zaključno sa 3. 10. 2025. godine, preduzeli aktivnosti na realizaciji preporuka i od ukupno 10 datih preporuka, osam realizovali, dok su dvije preporuke u fazi realizacije.

"Preporuke koje su u fazi realizacije odnose se na uspostavljanje funkcionalnih registra za rak i registra skrininga raka dojke i obezbjeđenje unosa podataka u sistem i vođenje potrebnih evidencija od strane zdravstvenih ustanova u kojima se sprovodi skrining. U cilju uspostavljanja funkcionalnih registra za rak i registra skrininga raka dojke, Institut za javno zdravlje je od ukupno 9 planiranih aktivnosti realizovao 7. Realizacija preostalih aktivnosti, odnosno preporuke, očekuje se kroz strateški projekat LIFEGATE koji finansira Evropska unija kroz Interreg VI-A IPA- Program prekogranične saradnje Hrvatska–Bosna i Hercegovina–Crna Gora 2021–2027. Kroz ovaj projekat za zdravstveni sistem Crne Gore opredjeljeno je 2,6 miliona eura. U Crnoj Gori će aktivnosti sprovoditi Klinički centar Crne Gore (KCCG) i Institut za javno zdravlje Crne Gore (IJZCG). Planirano je da projekat traje 36 mjeseci", navode u saopštenju DRI.

Realizacija preporuke koja se odnosi na obezbjeđivanje uslova za unos potrebnih podataka u sistem i vođenje potrebnih evidencija od zdravstvenih ustanova u kojima se sprovodi skrining očekuje se kroz program Evropske unije za zdravlje - EU4Health.

U okviru ovog programa pokrenuta je zajednička akcija eCAN, s ciljem unaprjeđenje digitalnih kapaciteta centara za liječenje raka širom Evrope kako bi se poboljšala prevencija, dijagnostika, liječenje i praćenje pacijenata oboljelih od raka.

"Specifični ciljevi projekta su: jačanje digitalnih vještina i kopetencija, poboljšanje digitalne saradnje među centrima za rak, razvoj i testiranje telemedicinskih rješenja, standardizacija i usklađivanje sa EU regulativom i smanjenje razlika među državama članicama. U Crnoj Gori nadležno tijelo za sprovođenje ove zajedničke akcije je Ministarstvo zdravlja, a u projektu učestvuju i Institut za javno zdravlje i Klinički centar Crne Gore. Planirano je da projekat traje četiri godine (2025-2029. godina)", navode u DRI.

Dodaju da i pored visokog stepena realizacije preporuka, uspješno sprovođenje Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke nije obezbijeđeno, jer se ne sprovodi na teritoriji cijele države već obuhvata samo četiri opštine. Takođe, realizacija preporuke koja se odnosila na nabavku potrebne opreme za sprovođenje skrininga odnosno nabavka dva digitalna mamografa (jedan za KBC Berane, a drugi za KBC Kotor), nije postigla planirani efekat, jer se nabavljeni mamografi još uvijek ne koriste u procesu skrininga.

Državna revizorska institucija će nastaviti da prati sprovođenje preostalih aktivnosti, s ciljem da Nacionalni program za rano otkrivanje raka dojke sprovodi u punom kapacitetu i obuhvati cjelokupnu ciljnu grupu na teritoriji Crne Gore.

Nadležni Kolegijum je zaključio da subjekti revizije treba da, za preporuke koje su u fazi realizacije, DRI dostave novi Izvještaj o realizaciji preporuka, do 21. oktobra 2026. godine.

Izvještaj o realizaciji preporuka DRI će se dostaviti subjektima revizije i skupštinskom Odboru za zdravstvo, rad i socijalno staranje.