Tufik Softić

Put od Gusinja do Podgorice kroz Albaniju prepun tehničkih nedostataka

Put od Gusinja do Podgorice kroz Albaniju, dolinom rijeke Cijevne nije opravdao očekivanja stanovnika ovog dijela Crne Gore, zbog niza tehničkih nedostataka i ograničenja, i njime nije moguće proći autobusom.

To je opšta ocjena mještana Gusinja i Plava koje je Portal RTCG kontaktirao i koji ističu da je put između ostalog zabranjen i nemoguć za saobraćaj vozila preko tri i po tone.

"To znači da je ovim putem moguće ići samo malim autom ili nekim kombijem. Mi ga tako i koristimo, iako je vrlo naporan za vožnju, ali nam ipak skraćuje putovanje do Podgorice na nešto više od sta vremena“, kaže jedan od stanovnika Gusinja.

Da bi ovaj put donio pune benefite u svakom pogledu, on bi kroz teritoriju Albanije morao da bude proširen i da se saniraju mnoga uska grla, kao što su mostovi ili oštre krivine kuda može praktično da prođe samo jedno vozilo.

"Na teritoriji Gusinja do graničnog prelaza Grnčar put je odličan, kao i na drugom dijelu kroz Crnu Goru, a to je od graničnog prelaza Cijevna Zatrijebačka do Podgorice, ali u dijelu kroz Albaniju put je potpuno uzan, pun krivina, serpentina i drugih tehničkih nedostataka“, kaže taj stanovnik ovog grada.

Prema njegovim riječima, ti tehnički nedostaci nisu nepopravljivi, ali to je već u domenu Albanske vlade i da li oni imaju interes da to rade.

"Mi smo tražili da se dozvoli i teretnim vozilima do sedam i po tona da mogu ići putem. Tako bi naši poljoprivredni proizvođači ujutru za sat i petnaest minuta stizali na pijacu u Podgorici, gdje bi plasirali svoje proizvode, i popodne se vraćali na svoja imanja“, kaže ovaj mještanin.

On ističe da treba otkloniti i nedostatke zbog lošeg interneta i struje na graničnim prelazima, zbog čega se stvaraju vještačka zadržavanja.

"Jednostavno rečeno, put je tu, ali ga treba bolje iskoristiti“, kažu građani u Gusinju i Plavu.

Gusinje, živopisna varoš na krajnjem sjeveroistoku Crne Gore, nalazilo se bukvalno u crnogorskom zapećku. Iz ovog planinskog gradića se do otvaranja puta kroz Albaniju, u nedostatku saobraćajnica, moglo samo nazad.

Mještani podsjećaju da taj put predstavlja još karavansku trasu iz starih vremena. Tuda je, u zlatno doba za Gusinje, bilo najbliže od Skoplja do Dubrovnika. Predanja čak kažu da je karavanska trasa počinjala u dalekoj Kini na istoku, a završavala se u Veneciji, na zapadu.

"Podsjetiću i na činjenicu da je 1926. godine između tadašnje kraljevine Jugoslavije i kraljevine Albanije napravljen međunarodni sporazum kojim je Gusinjcima bilo obezbijeđeno da tokom obdanice imaju bezbjedan i siguran prolaz kroz Albaniju ovim putem do Podgorice i Cetinja. Taj ugovor je bio napravljen u prisustvu velikih sila i morao se poštovati“, priča jedan od starijih stanovnika Gusinja.

Naselje Gusinje nekada je imalo 600 domaćinstava i 200 trgovinskih i zanatskih radnji. Danas lagano odumire, a jedini put odavde je obično vodio za Sjedinjene Američke Države.

Ovo malo urbano mjesto postalo je saobraćajno slijepo crijevo Crne Gore u vrijeme Envera Hodže i staljinizma 1948. godine, kada su granice prema Albaniji za tadašnju Jugoslaviju postale neprobojni bedem.

Osim što je to najkraća veza Plava i Gusinja sa Podgoricom, ovaj put ima prednost što najvećim dijelom prolazi kroz mediteransku klimu.

"Gusinje je ispod Prokletija, na nadmorskoj visini od 900 metara, a sredozemna klima   ovim  putem je u neposrednoj blizini"  objašnjavaju stanovnici koji put često koriste za lični prevoz.

Oni pričaju da  je najveći prevoj na tom putu,  od hiljadu i dvjesta metara,  u Albaniji, na samo 12  kilometara od Gusinja, dok već poslije šesnaestog kilometra od ove planinske varoši u Crnoj Gori, u Albaniji počinje sredozemna klima i više ne pada snijeg, što znači da je taj put lak za održavanje u zimskim uslovima.

Put kroz Albaniju skratio je i razdaljinu od Gusinja do Ulcinja na svega stotinu dvadeset, a do Skadra je svega sto kilometara.

Manje je poznata i činjenica, kažu mještani ovog grada, da je put od Gusinja do Podgorice kroz Albaniju najbliža i najprirodnija veza jadranskog i crnomorskog sliva.

Put od Gusinja i Plava kroz Albaniju je bio uslov da ovaj kraj Crne Gore oživi. Nije da se, kako ističu, to nije dogodilo, ali za njegovu punu korist u svakom smislu, prije svega turističkom i poljoprivrednom, potrebno bi bilo da vlade dvije države u bilateralnim odnosima riješe tehničke nedostatke, kako bi mogla da ga koriste i veća vozila, pa i da se otvori neka autobuska linija od Plava, preko Gusinja do Podgorice.

U ovom trenutku to nije moguće i put donosi prednosti samo vlasnicima malih automobila i turistima koji u ovaj sve atraktivniji  kraj Crne Gore dolaze na motorima.

"Ono što je najvažnije, to nije nepopravljivo jer ima dosta prostora da se put u dijelu kroz Albaniju proširi, i na tome bi trebalo ozbiljnije poraditi ako se želi dobiti veći benefit od njegovog otvaranja“, kažu stanovnici Gusinja i Plava.