A.M. [ RSE ]

Skupština Srbije nije prihvatila zabranu iskopavanja litijuma

Skupština Srbije većinom glasova nije prihvatila opozicioni Predlog o izmjenama i dopunama Zakona o rudarstvu i geološkim istraživanjima, kojim je opozicija tražila zabranu istraživanja i eksploatacije litijuma i bora.

Od prisutnih 214 poslanika, njih 84 je glasalo za, 128 protiv, uzdržanih nije bilo, dok dvoje poslanika nije glasalo.

Ministarka rudarstva i energetike Srbije, Dubravka Đedović Handanović, na kraju rasprave je pozvala poslanike da ne glasaju za zakon koji je opozicija podnijela povodom projekta kompanije Rio Tinto "Jadar" za otvaranje rudnika litijuma kod Loznice, na zapadu Srbije.

Rekla je da bi Srbija bila prva zemlja koja bi zabranila istraživanje mineralnih sirovina koje je dozvoljeno u Evropskoj uniji.

"Uvođenje zabrane istraživanja i eksploatacije litijuma i drugih mineralnih sirovina dovelo bi do višestrukih posljedica, ne samo po ekonomiju, već i po geopolitički položaj Srbije," izjavila je ministarka.

Aktivisti koji se protive iskopavanju litijuma su u prvim reakcijama osudili odluku Skupštine Srbije.

Poslanici Skupštine Srbije raspravljali su četiri dana o Predlogu izmjena i dopuna Zakona o rudarstvu i geološkim istraživanjima, koji su predložila 86 poslanika opozicije.

Vlada Srbije je ovog ljeta oživjela plan međunarodnog rudarskog giganta Rio Tinta za otvaranje rudnika litijuma u dolini Jadra, na zapadu Srbije, iako je prije dvije godine, pod pritiskom ekoloških protesta, projekat bio stopiran.

Predsjednica Skupštine Srbije, Ana Brnabić, u raspravi prethodnih dana je rekla da nije čula argumente zašto opozicija unaprijed traži zabranu istraživanja i eksploatacije litijuma i bora, kada kompanija nije završila studiju o uticaju tog rudnika na životnu sredinu.

Tvrdi da rudnik neće biti otvoren dok studija ne pokaže da li je opasan po okolinu i optužila je opoziciju da je "ispolitizovala" taj projekat.

Opozicioni poslanici, koji traže zabranu kopanja litijuma, ukazivali su na negativne posljedice po životnu sredinu ako se rudnik otvori, a predstavnike vlasti optuživali da su "promoteri" Rio Tinta.

Prethodnih mjeseci su u više desetina gradova širom Srbije organizovani protesti protiv otvaranja rudnika litijuma.

Dio građana i ekološki aktivisti protive se eksploataciji litijuma i bora zbog, kako su naveli, velikog rizika po životnu sredinu.

Rio Tinto je ranije u odgovoru za Radio Slobodna Evropa naveo da su "domaći i međunarodni stručnjaci potvrdili da se projekat Jadar može realizovati bezbjedno i u skladu sa najvišim standardima zaštite životne sredine".

Međutim, brojni stručnjaci iz zemlje i inostranstva ukazuju da u procesu eksploatacije litijuma neizbježno dolazi do ekoloških posljedica, prije svega do zagađenja riječnog sliva i zemljišta.

Aktivisti u Srbiji takođe podsjećaju da se kompanija Rio Tinto tokom svoje duge istorije suočila sa više optužbi da uništava životnu sredinu ili krši ljudska prava.